ولایتی: ارزش‌های فرهنگ اسلامی باید در توسعه معماری شهری به روشنی دیده شود

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل تاکید کرد: باید ارزش‌های فرهنگ اسلامی خویش را در قالب معماری اسلامی به نحوی حفظ کنیم که بتوان آن‌ها را در توسعه و معماری شهری به روشنی دید، به طوری که عناصر اصلی «شهر اسلامی» در جهان امروزی از درون آن نمایان شود.

علی‌اکبر ولایتی در سخنرانی در اجلاس مقدماتی شهر اسلامی که عصر سه‌شنبه در محل دفتر مطالعات وزارت خارجه برگزار شد، با بیان این که جهان به سرعت و به صورت پیوسته به سمت شهری شدن حرکت می‌کند، گفت: در ابتدای قرن نوزدهم تنها دو درصد جمعیت جهان شهرنشین بودند. در حالی که در آغاز قرن بیستم این میزان به ۱۰ درصد افزایش یافت. روند رشد جمعیت جهان در محیط شهری در دهه اول قرن ۲۱ به ۵۰ درصد رسیده است و سریع‌ترین نرخ شهرنشینی در دو قاره آفریقا و آسیا اتفاق افتاده است. دو قاره‌ای که بیش‌ترین کشورهای اسلامی را در مجموعه جغرافیایی خود جای داده است.

او گفت: شهرنشین‌ها به خصوص در شهرهای بزرگ در کشورهای در حال توسعه با چالش‌هایی مثل بیکاری در میان جوانان، زاغه‌نشینی، خدمات شهری ناکافی در زمینه آب، فاضلاب، انرژی و… مواجه هستند.

دبیرکل مجمع جهانی بیداری اسلامی ادامه داد: پارادیم جهانی شدن به طور اجتناب‌ناپذیری ما را در به هم پیوستگی مدیریت نشده با شهری نشدن سریع به عنوان وجهه آشکار آن درگیر می‌کند و اندیشه و برنامه‌ریزی ما برای یافتن راه‌های محدودتر کردن نتایج غیرمطلوب و مخرب آن در فرهنگ و معماری اسلامی در کشورهای مسلمان را ایجاد می‌کند.

وی با بیان این که در تمدن اسلامی شهر و سکونت‌گاه‌های بشری به عنوان بستر و فضای رشد و تعالی انسان از اهمیت به‌سزایی برخوردار است، گفت: کیفیت زیستی در شهرها در مقیاس‌های متعدد و متفاوت و با تاکید بر شرایط پایداری در محتوای دین توحیدی، به تفسیر آمده است.

ولایتی گفت: شرایط ناپایداری انسانی و محیطی به حدی گسترش یافته است که آثار و نتایج آن در تقویت نامتناسب زندگی فردی تا گسیختگی اجتماعی گستردگی سطح آلودگی‌های محیطی به تحقیقات عمده جهانی مثل تغییر آب و هوا و تهدید شرایط سالم زندگی در کره زمین منجر شده است. از این رو ضروری است رهیافتی در شهرنشینی اتخاذ کنیم که این چالش‌ها را حل کند و از سویی ارزش‌های فرهنگ اسلامی خویش را نیز در قالب معماری اسلامی حفظ کنیم. به طوری که عناصر اصلی (شهر اسلامی) در جهان اسلامی از درون آن نمایان شود.

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل تصریح کرد: توسعه شهری پیچیده‌تر از معماری یک بنای شهری است. پیاده کردن ارزش‌های اسلامی در یک ساختمان و یا یک بنای یادبود، با بهره‌گیری از روش‌های معماری دست‌یافتنی‌تر از اعمال آن در طراحی شهری است، چراکه در یک شهر علاوه بر مسائل فیزیکی با رفتارها نیز مواجه هستیم و روابط خانوادگی و تعاملات شهروندی و حکمرانی شهری نیز وجود دارد.

ولایتی تاکید کرد: لازم است با یک بازنگری فراگیر راه‌های عملی، مقبول و جامع اسلامی شدن یک شهر یا تاسیس یک شهر اسلامی را از آن‌ها استخراج کرده و یا یک طرح نو به وجود بیاوریم.