خانه طباطبایی‌های کاشان – اصفهان

خانه طباطبایی‌ها در نزدیکی خانه تاریخی بروجردی‌ها و در جوار بقعه مبارکه امامزاده سلطان امیراحمد در خیابان علوی شهر کاشان قرار دارد.

این خانه در زمینی به مساحت ۴۷۳۰ مترمربع و در حدود سال ۱۲۵۰ قمری به وسیله استاد علی مریم کاشانی، سازنده خانه بروجردی‌ها، ساخته شد.

خانه طباطبایی‌ها شامل ۴ صحن و حیاط است که حیاط مرکزی متعلق به قسمت بیرونی و ۲ حیاط متعلق به اندرونی و یک حیاط متعلق به خدمه بوده.

قسمت اندرونی خانه شامل اتاق ۵ دری ساده در مرکز و ۲ حیاط در ۲ طرف آن و دارای سرداب‌هایی است که این قسمت محل زندگی خانواده مرحوم طباطبائی بوده است.

حیاط ضلع شمال غربی بزرگتر و تعداد اتاق‌های آن بیشتر است. در زیر قسمت اندرونی مخصوصا اتاق مرکزی، سرداب بزرگی قرار دارد که دارای مشخصات منحصر به فردی است.

قسمت بیرونی شامل تالار بزرگ (اتاق شاه نشین) در مرکز با نورگیرها و پنجره‌های مشبک رنگی و پنجره‌های کناری دوجداره که عمودی باز و بسته می‌شود، است.

این اتاق دارای تزئینات نقاشی و آیینه‌کاری و گچبری‌های جالب از جمله پنچره‌های مشبک گچی است. در دو طرف اتاق شاه نشین اتاق‌های گوشواره‌ای بنا شده است. در جلوی اتاق شاه‌نشین ایوانی با آیینه‌کاری و گچبری‌های جالب دیده می‌شود.

حیاط خدمه، شامل اتاق‌های خدمه، زیر زمین خدمه، آشپزخانه و اصطبل زمستانی و تابستانی است که تعدادی از اتاق‌های خدمه از بین رفته است.

آب خانه از دو رشته قنات دولت آباد و نصرآباد تامین می‌شده است. خانه طباطبائی دارای ۵ درب ورودی است که ورودی اصلی به ۲ ورودی اندرونی و بیرونی در قسمت هشتی تقسیم می‌‌شود.

در ساخت خانه‌های قدیم کاشان در عین حال که به اقلیم و وضع آب و هوایی به صورت اصولی و علمی توجه شده، به لحاظ پایبندی به اعتقادات دینی و اسلامی از نوعی حجاب و طرح محفوظ نیز برخوردار است.

به این معنی که فضای داخلی خانه از خارج خانه قابل رؤیت نیست و حتی از پشت بام خانه‌های مجاور نیز داخل خانه و از هر بخش، درون بخش دیگر دیده نمی‌شود.

خانه تاریخی طباطبایی‌ها در سال‌های ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶ مرمت و بازسازی شد و با شماره ۱۵۰۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.