خانه امیر نظام گروسی – آذربایجان‌شرقی

خانه امیر نظام گروسی یکی از با دیدنی‌ترین بازمانده‌های خانه‌های تاریخی شهر تبریز است که در محله ششگلان این شهر قرار دارد.

این خانه که از آن به عنوان موزه قاجار استفاده می‌شود در دوره ناصرالدین شاه و در زمان پیشکاری امیر نظام گروسی و توسط وی ساخته شده است.

عمارت امیرنظام در زمینی به مساحت ۳۰۰۰ متر مربع، در ۲ طبقه و با زیر بنای ۱۵۰۰ متر مربع ساخته شده است. ساختمان مشتمل بر ۲ حیاط اندرونی و بیرونی بوده که باغچه‌ها و حوض ها، زیبایی آن را دو چندان کرده است.

۱۶ ستون با سرستون‌های زیبا ایوان سراسری را نگه داشته‌اند، در طبقه بالا پنجره‌های مشبک ارسی با شیشه‌های رنگی، گچبری‌های نمای شمالی و جنوبی، آینه‌کاری‌ها و گچبری‌های تالارهای داخلی و طنبی‌ها به زیبایی مجموعه می‌افزایند.

در زیرزمین حوض خانه وسیعی وجود داشته که یکی از زیباترین قسمت‌های بنا بوده، ستون‌های استوار حوضخانه و آجرکاری سقف آن بسیار چشمگیر است.

خانه امیر نظام (موزه قاجار تبریز) در سال ۱۳۷۰ تعوسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شده و با توجه به آسیب‌های جدی که به بنا رسیده بود با حفظ ویژگی‌های معماری بنا و شاخص‌های سنتی مورد بازسازی قرار گرفت.

این موزه در نزدیکی مقبره الشعراء تبریز که مدفن بیش از ۴۰۰ شاعر نامی از جمله شهریار، قطران، طوسی، فاریابی و ثقه الاسلام است قرار دارد.

خانه امیرنظام گروسی در سال ۱۳۷۰ با شماره ۱۷۴۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.