باغ نمیر تفت؛ الگویی از باغ سازی ایرانی

باغ نمیر تفت؛ الگویی از باغ سازی ایرانی/ میراثی که ارباب نمیر تفتی بر جا گذاشت

به گزارش خبرنگار مهر، شهرستان تفت را به عنوان زیباترین شهرستان یزد که آثاری زیبا و روستاهای زیباتری دارد در زمینه گردشگری معرفی می کنند؛ شهرستانی که در میان بیابان و کویر گرم و تفتیده یزد قرار دارد دارای باغ های متعددی است که با زیبایی منحصر به فرد، مخلوق زیباترین موجود خلقت یعنی انسان شده است.

این باغ که به دستور صدرالعلماء از حاکمان دوران زندیه ساخته شد اکنون بر اثر تغییر و تحولات شهری و توسعه شهر، در خیابان امام خمینی یا خیابان ساحلی و محله باغ گلابدان شهر تفت قرار گرفته است.

باغ صدری تفت در میان مردم تفت به باغ نمیر تفتی معروف است از آن روی که ارباب نمیر تفتی، یکی از زرتشتیان به نام که یکی از شکسته‌ بندهای معروف یزد بود، در این باغ زندگی می‌کرد.

وسعت باغ نمیر ۱۳ هزار متر مربع است و در قسمت شمال غربی آن، ساختمانی دارای یک تالار بزرگ به مساحت ۱۲۰ متر مربع واقع شده که با طاق نماهای محرابی تزیین شده است.

در پشت این تالار زیبا نیز فضایی وجود دارد که با فضای زیر بادگیر دو طبقه چهار طرفه ارتباط مستقیم دارد و از این طریق امکان استفاده از هوای مطبوع و خنک را در فصل تابستان نیز فراهم می کند.

وجود این بادگیر از شاخص ترین نشانه های این باغ است که علاوه بر ابهت و زیبایی بخشیدن به ساختمان، نقش بسیار موثری نیز در تهویه فضای درونی بنا دارد.

در دو طرف تالار راهروهای پهنی وجود دارند که مسیر ارتباطی بین اتاق ها هستند و این اتاق ها را به اتاق های پشتی وصل می کنند.

بعد از راهروهای پهنی که اتاق ها را به تالار مرتبط می کنند، دو اتاق سه دری قرار دارد و پشت هر سه دری، دو اتاق دیگر ساخته شده که به سه دری ها و فضای پشت تالار راه دارد.

همچنین یک زیرزمین در زیر تالار با آجر ساخته شده است که نمای آن نیز بندهای سیمانی سیاه و آجر است و فرش کف این بنای عظیم نیز با آجر فرش که در گذشته بسیار استفاده می شده، پوشانده شده و باعث زیبایی این ساختمان است.

از دیگر شاخص های منحصر به فرد این بنا، وجود یک حوض سنگی به وسعت تقریبی ۵۰۰ مترمربع است که در مقابل ساختمان قرار دارد.

همین حوض نیز دارای ویژگی منحصر به فردی است که با درایت و بینش خاص معماران و با توجه به امکانات در آن زمان طراحی و اجرا شده است.

قرار گیری ۹۵ فواره آب در آن به لحاظ فن اجرا و استفاده از علوم مرتبط، ساخت این حوض را به عنوان یکی از شاهکارهای آن دوره مطرح می کند.

قرار داشتن آسیاب آبی در ضلع جنوب شرقی انتهای باغ نیز جلوه ای خاص به این بنا بخشیده که قدمت بالایی دارد.

در یکی از اتاق های طبقه دوم تالار در جبهه شرقی و در درون طاقچه ای که در این اتاق تعبیه شده است، نوشته قدیمی که مربوط به بیش از ۵۵ سال است دیده می شود.

این نوشته به انشاء و قلم شخصی به نام عطاالله مسندی ‌نژاد اهل شیراز است. عطاالله مسندی‌ نژاد که به سبب ماموریت اداری از شیراز به تفت منتقل شده بود، شرح برخورد و معاشرت خود با مردم تفت به ویژه زرتشتیان این شهر را با مداد روی دیوار به یادگار می ‌نویسد.

عمده مصالح به کار رفته درساخت این باغ، خشت، آجر فرشی، قلوه سنگ، سنگ تراش داده شده، کاهگل، چوب، گچ، آجر و شرفی طرح دار است.

معماری و طراحی این بنا و نیز پوشش گیاهی این باغ نمونه کامل و الگوی یک باغ ایرانی است که در شرایط گرم و سوزان کویر چنین ساختمانی با درختانی زیبا بنا شده است.

باغ نمیر تفت در سال ۱۳۷۹ به شماره ۲۸۹۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و مورد توجه میراث فرهنگی قرار دارد.

منبع:خبرگزاری مهر