از بین رفتن میراث گذشته شهرسازی

احمد مسجد جامعی در مراسم «اختتامیه جشنواره کوچه‌های زیبا» یکی از ریشه‌های اصلی زیبایی در کوچه‌ها را پرداختن به مسائل و حل مشکلات مردم معرفی کرد و گفت: وقتی گفته می‌شود کوچه‌ی زیبا، این زیبایی است که از باطن به ظاهر جریان می‌یابد. این نگاهی است که امروز به آن نگاه شهر انسان‌گرا گفته می‌شود.

وی افزود: این که خانه‌ها را آب و جارو می‌کردند، احترام به مردم است. احترام به طبیعت است. در این نگاه فرد در پی تسخیر طبیعت نیست. اینجاست که با طبیعت همخوانی وجود دارد. چون طبیعت را زنده می‌بینیم وقتی برای آن حیات قائل می‌شود نحوه برخورد با آن متفاوت می‌شود، نحوه‌ پرداختن به شهر نیز متفاوت می‌شود چراکه آن را موجود زنده می‌بیند، در این جاست که زیبایی جلوه می‌کند.

وی افزود: اگر قرار باشد به مسئله‌ زیبایی توجه کنیم باطن زیبایی طلب و نگاه کمال طلبی منجر به این مسئله می‌شود و این در مناسبات شهری بسیار وجود داشته است. در همین نهادهای معمولی که در شهرداری وجود دارد اگر نگاه ما نسبت به آنها عضو شود منشا زیبایی می‌شود.

مسجد جامعی با اشاره به احساس مسئولیت نسبت به مشکلات و معضلات محل گفت: محله ممکن است کمبودها و کاستی‌هایی داشته باشد، اما جبران این کمبودها و کاستی‌ها بر عهده خود محله است. کوچه زیبا بیشتر از اینکه امری مادی باشد، امری معنوی است. بیشتر از این که به ساختمانها توجه کند به انسان‌ها توجه می‌کند.

وی تاکید کرد: زمانی می‌توانیم کوچه زیبا به معنای متفاوت داشته باشیم که ریشه آن شهر و کوچه، انسان محور باشد. شهر انسان باور باشد نه یک شهر کالبد باور و ماشین محور، تنها با این رویکرد می‌توان کوچه زیبا با معنای متفاوت داشت.

وی افزود: زیبایی دوستی در ذات بشر است و هیچ انسانی نیست که از زیبایی لذت نبرد و با آن رابطه برقرار نکند. پس به طور طبیعی پاسخ دادن به این نیاز انسانی وظیفه مدیریت شهری است. بحث کیفیت زندگی در شهر در شرایطی محقق می‌شود که شهروندان محور توسعه شهر قرار بگیرند. در شهری که اخلاق و زیبایی را مبنای مناسبات قرار دهیم می‌توانیم شهر را متفاوت کنیم، این امر در تاریخ بی‌سابقه نیست.

مسجد جامعی ادامه داد: اگر در شهر میراث گذشته شهرسازی و معماری از بین برود، اگر نهادهای شاخص در حوزه شهری و معماری آسیب ببیند، نمی‌توانیم از هویت شهر ایرانی دفاع کنیم. وی شورایاران را مهمترین دستاورد شورای سوم معرفی کرد و گفت: شورایان در برنامه‌های مختلف به صورت قاعده‌مند و آموزش دیده و با برنامه مشارکت می‌کنند و طرح‌های خوبی را به سرانجام رسانده‌اند. برای رسیدن به مشارکت در بالاترین سطوح باید از همین نقطه‌ها شروع کرد.

همچنین در ابتدای این مراسم حسین وجودی مدیر اجتماعی و مشارکت شهروندی سازمان زیباسازی شهر تهران گزارشی از روند برگزاری جشنواره‌ کوچه‌های زیبا ارائه کرد. وی هدف از اجرای این طرح را جلب مشارکت مردم و استفاده از ظرفیت‌های شهروندان در پاکیزگی محیط زندگی عنوان کرد و افزود: در این طرح سعی شد با تشویق شهروندان محدوده سکونت را از خانه به کوچه و خیابان گسترش دهیم.

وجودی ادامه داد: این طرح در اسفند ماه سال ۱۳۹۱ آغاز شد و نتیجه کلی چنین طرحی موجب بازسازی، بهبود و کاهش معایب سکونتگاه‌های محلی شد و پاکیزه‌تر شدن کوچه‌ها و زیباتر شدن محلات را به ارمغان آورد.