مسجد سرخ مرکزی

مسجد سرخ یکی از آثار ملی و دیدنی شهر ساوه و همچنین استان مرکزی است

به روایت کتب تاریخی شهرستان ساوه از مناطق اصلی حضور و گسترش دین اسلام و به خصوص شیعه بوده که دارای آثار اسلامی متعددی است که مسجد سرخ یکی از این آثار است. این بنا به دلیل قرمز بودن از جاذبه خاصی برخوردار است و به مسجد سرخ معروف شده است.

این مسجد با شماره ۱۵۵ به فهرست آثار ملی ثبت شده و یکی از ۴۰۰ اثر تاریخی و باستانی شناسایی شده شهر ساوه است.

ساوه با داشتن بیش از ۲۰ اثر ملی دینی یکی از گنجینه‌های باارزش کشور است که مسجد سرخ یکی از این آثار ارزشمند است.

بنای مسجد مربوط به دوره شاه اسماعیل صفوی و شامل سردر ورودی، صحن، ایوان، گنبدخانه، شبستان، رواق و مناره دو مدرسه قدیمی و جدید و یک مسجد تازه ساخت است.

این مسجد در ضلع شمالی میدان انقلاب و جانب غربی بازار شهر ساوه بنا شده، شهری که به دلیل داشتن انار ایرانی مرغوب به شهر یاقوت‌های سرخ مشهور است و این مسجد به دلیل وجود تزیینات سرخ و کتیبه‌های قرمز رنگ به مسجد سرخ نام گرفته است.

سرخی این مسجد پهلو به پهلوی انارهایی می‌زند در این شهر پرورش می‌یابد و نشانی از جاودانگی دین و دینمداری در این شهرستان دارد.

سر در ورودی این بنا مزین به تزیینات کاشیکاری فیروزه عصر صفوی است و جدار آن سفیدکاری شده است. طاق سر در، مقرنس کاری و در پایین آن، کتیبه‌ای گچبری به خط ثلث برجسته نمایان است و بالای درگاه و در سینه سر در، لوح سنگی نصب شده که بر آن فرمانی دیوانی از شاه اسماعیل صفوی نقش بسته است.

بخش اصلی گنبد خانه در میانه سه رواق و یک مقبره واقع است و از سه جهت، درگاهی وسیع و مرتفع به رواق‌های اطراف باز می‌شود.

گنبدخانه‌های دیگر در بالای این رواق قراردارد که نیم طاق‌هایی در قوس‌های کوچکتری به اضلاع تبدیل گشته و پایین طاق با پوشش عرقچینی بنا بالا آمده است.

بدنه قوس نیم طاق‌ها با گوشه‌ای از مقرنس خوش آراسته و رنگ آمیزی شده است، در زیر گنبد، کتیبه‌ای با متن “سوره نبا” منقش به گل و بوته‌های برجسته نوشته شده است.

در زیرگنبد دوم کتیبه‌ای دیگر به خط برجسته کوفی به رنگ زرشکی با زمینه لاجوردی متضمن به سوره “یاسین” گچبری شده است.

در میانه ضلع جنوبی گنبدخانه، محرابی چهار ضلعی با پوشش مقرنس گچی ، مزین به کتیبه‌ای گچبری قرار گرفته است. در جهت غربی و جنوبی مسجد یاد شده، چندین حجره با ایوان‌های چهار گانه قرار دارد که اطراف آن برای ساخت مدرسه در سال ۱۳۵۷ برداشته شد.

سالانه هزاران نفراز این اثر تاریخی و مذهبی دیدن می‌کنند. همچنین به دلیل قرار گرفتن ساوه در محور مواصلاتی مرکز کشور، به ویژه در ایام نوروز، روزانه محل تردد هزاران خودوری عبوری است، به همین دلیل مسافران زیادی را جذب خود می‌کند که مسجد سرخ یکی از اماکنی است که مسافران از آن دیدن می‌کنند.