باغ شوکت‌آباد خراسان جنوبی

باغ شوکت‌آباد در ۱۰ کیلومتری شرق بیرجند، در کنار راه بیرجند به زاهدان در روستای شوکت‌آباد استان خراسان جنوبی قرار دارد

این باغ با وسعتی در حدود ۵/۸ هکتار با شماره ۲۳۶۳ در ۲۳مردادماه سال ۱۳۷۸ هـ . ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این باغ در بستری کوهستانی قرار گرفته است که مربوط به دوره قاجار و از املاک امیر اسماعیل خان شوکت‎الملک بوده و به عنوان سکونتگاهی ییلاقی استفاده می‎شده و به دلیل آنکه وی وارث و فرزندی نداشت اموال او به برادرش محمدابراهیم خان رسید و بعدها توسط اسدالله علم، وزیر دربار وقف گردید.

این باغ دارای ورودی‎ها، عمارت اندرونی، فضاهای خدماتی، اصطبل، یخچال و برجهای نگهبانی می‎باشد.

عمارت اصلی باغ در ضلع جنوبی و با محور شرقی ـ غربی بنا شده است. این عمارت دارای ۳ بخش است:

• حوضخانه
• بخش مرکزی
• اتاقهای ضلع شرقی و غربی حوضخانه

بخش اندرونی باغ که جنوبی‎ترین قسمت باغ است از لحاظ طرح و معماری شباهت زیادی به خانه‎های مسکونی بافت بیرجند دارد.

این فضا شامل: حیاط، ایوان، هشتی، فضاهای ارتباطی، راهروها و اتاقهای متعدد در چهار ضلع حیاط می‎باشد.

ایوان در ضلع جنوب دارای دو ستون با مقطع دایره و دو نیم ستون می‎باشد. در مرکز حیاط، حوضی با طرح ۸ ضلعی و چهار باغچه کوچک در اطراف به چشم می‎خورد که درختان کاج در آنها کاشته شده است.

فضاهای خدماتی شامل: سرویس بهداشتی، مطبخ، حمام، اتاقهای خدمه و نگهبانان است که در گوشه جنوب شرقی و نیز در ضلع جنوب عمارت اصلی قرار دارد. این باغ در چهار گوشه دارای برجهای نگهبانی است.

درختان موجود در باغ شامل درختان تزیینی، سایه‎دار و میوه‎دار از جمله چنار، کاج، سرو، هلو، انار، توت، زردآلو و تاک می‎باشد. درختان باغ بیشتر از گونه کاج می‎باشند که در میان آنها درختان عرعر، انار و گردو به همراه بوته‎های گل چون شقایق، محمدی به چشم می‌خورد.

از بخشی از این باغ به عنوان موزه تاریخ طبیعی و حیات وحش بیرجند استفاده می‌شود و بخشی دیگر به رستوران سنتی تغییر کاربری داده است.