ساماندهی بهانه نابودی هویت شهری!

میدان امام حسین (ع) حالا فقط یک زیرگذر برای عبور ماشین‌ها دارد و بالای زیرگذر که می‌شود وسط میدان؛ جایی که روزی فضایی خالی و زیبا با محوطه‌ای سبز داشت و ماشین‌ها از دو طرف آن تردد می‌کردند، حالا به میدانی سبز رنگ با درختانی تبدیل شده است که به نظر مسیر خیابان ۱۷ شهریور را به عابران نشان می‌دهند.

بیش از دو سال پیش، مدیریت شهر تهران تصمیم گرفت برای کم کردن بار ترافیک و زیباتر کردن فضای میدان امام حسین (ع) طرحی را با نام «سامان‌دهی و به‌سازی میدان امام حسین (ع)» تهیه کند، پروژه‌ای که به اعتقاد معاون فنی و طرح‌های شهری سازمان زیباسازی شهر تهران – شاپور دیوسالار – نقطه‌ی عطفی در تاریخ شهرسازی ایران است به‌گونه‌ای که بعد از ساخت میدان نقش جهان اصفهان در دوره‌ی صفوی، دیگر چنین اتفاقی رخ نداده است.
یک کارشناس حوزه‌ی مرمت آثار تاریخی در این‌باره گفت: فضای روباز بسیار زیبای میدان امام حسین (ع) را که به هویت شهری تبدیل شده بود خراب کردند و به جای آن یکسری المان‌های روزمره ساختند که در آن دیگر نشانی از معماری ایرانی – اسلامی وجود ندارد.
رضا موسوی توجه صرف به ترافیک در محدوده‌ی میدان امام حسین (ع) و به‌دنبال آن، از بین بردن فضای شهری – معماری این میدان را فکری بسیار ساده‌لوحانه دانست و اظهار کرد: با تخریب معماری ارزشمند میدان امام حسین (ع) و ساخت یکسری المان‌های روزمره،‌ هیچ‌چیزی جای هویت پیشین نگذاشتیم. این در حالی است که در طرح سامان‌دهی و به‌سازی میدان امام حسین (ع) قرار بود بدنه‌های میدان به‌سازی شوند و فکری نیز به حال محدوده‌ی میدان شود‌، تا به مرور برخی تغییرات در آن صورت گیرد، نه این‌که اتفاق کنونی برای میدان رخ دهد.
او ادامه داد: از زمان اجرایی کردن طرح سامان‌دهی و به‌سازی میدان امام حسین (ع)، معبر زیرگذر و روباز میدان را به‌هم ریختند، آنجا یک زیرگذر اصلی بود که تا بخش فضای سبز ادامه داشت؛ اما شهرداری همه‌چیز را خراب کرد و فضای روباز بالای میدان را بست. در واقع راحت و بدون هیچ نگرانی‌ای، همه‌ی اجزا و ارکان زیبای شهر را نابود کرد.
وی این میدان را یکی از بهترین میادین شهر تهران دانست و بیان کرد: به‌جز نابسامانی‌ای که در محدوده‌ی میدان توسط برخی مغازه‌داران و دست‌فروش‌ها ایجاد شده بود،‌ خود میدان امام حسین (ع) به‌شکل بسیار خلاقانه و معمارانه‌ای طراحی شده بود.‌ در واقع، طراحی آن یک ایده‌ی هنری بود که به یک ایده‌ی اجرایی در سطح شهر تبدیل شده بود و نمی‌توان به‌راحتی از آن گذشت.
موسوی با اشاره به ثبت مکان – رویدادهای انقلاب اسلامی در فهرست آثار ملی، اظهار کرد: مهم‌ترین بحث برای این میدان حفظ مکان‌هایی بود که رویدادهای تاریخی و انقلابی در آن‌ها رخ داده بودند. در برهه‌ای از انقلاب میدان امام حسین (ع) مرکز تجمع و سامان‌دهی راهپیمایی‌ها در تهران بود‌، هرچند این میدان در فهرست مکان – رویدادهای انقلاب اسلامی به ثبت نرسید، اما هنوز یک محور تاریخی محسوب می‌شود.
این کارشناس حفاظت و مرمت بناهای تاریخی با اشاره به این‌که از شش‌ماه پیش میدان امام حسین (ع) هویت خود را از دست داده است، گفت: این میدان جزو نخستین میدان‌هایی است که مورد توجه طراحان مهندسی ایران از نظر فضاهای مهندسی‌، دسترسی عابر و گردشگری قرار گرفت. در اطراف میدان دو سینما بود که یکی از معابر اصلی شرق به غرب را به یکدیگر وصل می‌کردند؛ معبر شرقی – مرکزی یا شمال شرقی – جنوب شرقی که خیابان بزرگ تهران را به یکدیگر وصل می‌کرد. موسوی تأکید کرد: با توجه به اتفاقات رخ‌داده در این میدان و تغییر و تحولات صورت‌گرفته، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به میدان امام حسین (ع) وارد شده است.
به گفته‌ی شهردار تهران – محمدباقر قالیباف – و مدیرعامل سازمان زیباسازی و مجری پروژه‌های زیرگذر میدان امام حسین (ع) و پیاده‌راه خیابان ۱۷ شهریور – محمدجواد شوشتری-، این طرح پشتوانه‌ی یک دهه کار مطالعاتی را با خود دارد به‌گونه‌ای که دو سال پیش حتا بودجه‌ی آن تعیین شد، اما رییس شورای شهر تهران بارها پرسش‌هایی را درباره‌ی لزوم اجرایی شدن این طرح در میدان امام حسین (ع) مطرح کرده و در این میان، نظر برخی اعضای شورای شهر مانند معصومه ابتکار – رییس کمیته‌ی محیط زیست شورای شهر تهران – نیز قابل تأمل است که اعتقاد دارد: بهتر بود شورا و شهرداری در این‌باره به یک جمع‌بندی مشترک می‌رسیدند بعد پروژه اجرا می‌شد.

منبع: شبکه ساختمان ایران