شهرسازی؛ نیازمند واقع بینی غیرصنفی

به قم علی همائی فر کارشناس ارشد شهر سازی دکتری برنامه ریزی ناحیه ای و رئیس گروه شهرسازی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان خراسان رضوی

از آنجا که شهرسازی دانشی میان رشته ای محسوب می شود، نقش و اهمیت این رشته زمانی مشخص و ملموس خواهد بود که جایگاه آن بطور تعریف شده ای در ساختار فرهنگی و اجرایی کشور، بویژه در نظام برنامه ریزی شهری مورد قبول واقع شود. در چند دهه گذشته به دلیل کمبود متخصص دانشگاهی در این رشته، شاهد انجام امور تخصص شهرسازی توسط عزیزان دیگر رشته ها بوده ایم که در عمل این شهرسازی تجربی در شهرها ریشه بیشترین مسایل و بحرانهای شهری موجود بوده است.
چند سالی است که خوشبختانه دانشگاههای کشور تربیت نیروی متخصص شهرسازی را در دستور کار خود قرار داده اند. به شکلی که سالانه شاهد فارغ التحصیل شدن تعداد زیادی دانشجو در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکتری هستیم. از طرفی بدیهی است بخش عمده ای از شهرسازی تجربی کشور و شهرهای ما در غیاب متخصصان شهرسازی، توسط دیگر تخصصها و با شیوه غیر علمی انجام می شود. تا آنجا که برخی از این افراد دارای تجربه در رشته شهرسازی، خود را صاحبان حرفه دانسته و یا حرفه اصلی خود را فراتر از دانش شهرسازی می دانند.
به نظر می رسد شهرسازی امروز در یک فضای تعامل گرا و تخصص گرا، نیازمند واقع بینی غیر صنفی است. به طوریکه نتیجه این واقع بینی، ایفای ‌نقش شهرسازان بعنوان صاحبان اصلی این رشته در راستای احیای بسترهای مناسب بمنظور ارتقای‌کیفیت محیط در قالب شکل گیری و طراحی فضاهای مطلوب شهری خواهد بود.
هر گاه این مهم تحقق یابد، تنسیق و نظم بخشی در امور مهندسی که یکی از اهداف اصلی قانون نظام مهندسی است محقق خواهد شد. از طرفی اعتقاد بر این است که شهرسازی می تواند بسترهای مناسب و بی نظیری را بمنظور خلق آثار فاخر معماری فراهم سازد که خود زمینه مناسبی برای فعالیتهای تخصصی دیگر رشته های هفت گانه است.
اطلاق جزء به کل در عرصه های فنی مهندسی بویژه در بخش ساختمان و شهرسازی نتیجه ای جز واگرایی ساختاری نخواهد داشت. چنانچه همگی ما شاهد این واگرایی در ساختارهای مختلف کالبدی، اجتماعی و اقتصادی شهرهایمان هستیم، این کثرت گرایی نامرتبط آنچنان تاثیر جدی بر چهره و روح شهرهایمان گذاشته است که در مقیاس کلان، گویی وجود یک نگاه کل نگر، ضرورتی جدی در نظام توسعه شهری است.
شهرسازی کوشش می کند که این نگاه بین رشته ای را در راستای نیل به اهداف کلان به مرحله عمل درآورده و جایگاه اصلی خود را در نظام توسعه شهری احیاء‌ نماید. بدیهی است در این دگردیسی شهری که قطعاً محقق خواهد شد، وجود فرهنگ پذیرش شهرسازی بعنوان یک رشته اصلی بویژه در بین مدیران موجب سرعت بخشی به برقراری نظم بین رشته ها خواهد شد.
امید است با سپردن حرفه شهرسازی به شهرسازان دارای صلاحیت، شاهد کاهش آثار سوء شهرسازی تجربی در کشور باشیم.

منبع: شبکه ساختمان ایران