اصطلاحات زیست محیطی

تغییرات اقلیمی Climate Change: تغییرات تدریجی و بلند مدت در نقشه های مربوط به آب و هوا در مقیاس کل کره زمین است. دانشمندان معتقدند که فعالیت های انسان تغییرات آب و ها را تحت تأثیر قرار می دهد و سبب شتاب دادن به سرعت این تغییرات می شود.

گرمایش جهانی  Global Warming: واژه ای است که اغلب به طور مترادف با عبارت تغییر آب و هوا استفاده می شود (رجوع شود به مطلب بالا) و به تغییرات تدریجی در نقشه های هوای جهان که توسط پژوهشگران رصد می شود، اطلاق می گردد و گویای این واقعیت است که میانگین درجه حرارت کره زمین در حال افزایش است.

آلودگی هوا Air pollution : رکیب شدن جو با آلاینده هایی نظیر گازهایی که از کارخانه های  تولیدی، ساختمانی، نیروگاه ها و وسائط نقلیه انتشار می یابد و برای سلامتی انسان و بهداشت محیط زیست زیان آور است.

شاخصهای کیفیت هوا Air Quality Indicators : حدود قانونی که دولت برای تعیین حداکثر میزان قابل قبول آلودگی ها یا آلاینده ها در جو مشخص نموده است.

فرمان قانونی برلین The Berlin Mandate : “تصمیم طرف های ذی نفع” که در اوّلین نشست کنفرانس طرف های ذینفع کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره تغییرات اقلیم (COP-1) گرفته شد تا روشی را قبل از سال  ۲۰۰۰برای تقویت تعهدات کشورهای صنعتی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای از طریق تدوین یک پروتکل و یا هر وسیله قانونی دیگراتخاذ کند.

پیمان مونترال The Montreal Protocol : پیمانی بین الملی است در مورد موادی که سبب تخریب لایه ازن می شود و در سال ۱۹۸۷ خواستار توقف تدریجی تولید و مصرف ترکیباتی شد که سبب تخریب لایه ازن در فضا می شود — این ترکیبات عبارتند از کلروفلوئوروکربن ها (CFCs)، هالون ها، تتراکلرید کربن و متیل کلروفرم. این برنامه در سال ۲۰۰۰ در مورد اکثر مواد فهرست شده انجام شد و در سال ۲۰۰۴ در مورد متیل کلروفرم بمورد اجرا گذاشته شد.

پیمان کیوتو Kyoto Protocol : اصلاحیه ای الحاقی به کنوانسیون ساختاری سازمان ملل در باره تغییرات اقلیمی (UNFCCC) است. کشورهایی که این پیمان را امضا کردند مسئولیت کاهش انتشار دی اکسید کربن و پنج نوع گاز گلخانه ای دیگر را به عهده گرفتند و تعهد کردند در صورت نگهداری میزان کنونی این گازها و یا افزایش انتشار آن ها که به گرمایش جهانی ارتباط داده شده است، مسئله را جبران کنند.

زیست تجزیه پذیر Bio Analyzable : به توانایی تجزیه یک ماده در طول زمان  و در اثر مجاورت با خورشید، باد، آب و موجودات زنده میکروسکوبی اطلاق می شود. بسیاری از محصولاتی که از گیاهان و حیوانات به دست می آید — مانند کاغذ، پارچه و غذا — تجزیه های زیستی هستند.

ضبط کربن Carbon Sequestration:  روشی است که انتشارات گازهای گلخانه ای را کاهش می دهد و این کار از طریق جذب دی اکسید کربن در جایی که این گاز تولید می شود و انباشت آن در زیر زمین برای دهها سال و یا حتی قرن ها  انجام می شود می باشد

کلروفلوئوروکربن ها (CFCs) : گروهی از مواد شیمیایی هستند، که زمانی استفاده از آن ها به عنوان ماده سردکننده، ماده اطفای حریق و ماده مولد فشار در افشانه ها معمول بود و سبب  سوراخ شدن لایه حفاظتی ازن در جو فوقانی کره زمین شد. به دنبال توافق نامه ای که در سال ۱۹۸۷ به امضاء رسید و به عنوان “پروتکل مونترال” معروف است، استفاده از بسیاری از سی اف سی ها منع شده است.

لامپ های فلورسنت کم مصرف (CFLs) : لامپ هایی هستند که از انرژی به مراتب کم تری استفاده می کنند و ۱۰ برابر بیش تر از لامپ های رشته ای معمول عمر می کنند.

سوخت های فسیلی Fossil Fuels : زغال، نفت و گاز طبیعی را شامل می شود، منابع تجدید نابذیری از انرژی هستند که از هیدروکربورهایی که در اثر فسیل شدن باقیمانده گیاهان و حیوانات در اثر فشار های وارده و فعل و انفعالات کره زمین در طول میلیون ها سال تشکیل شده است به دست می آیند.

انرژی حرارتی زمین Geothermal energy : انرژی که از حرارت طبیعی و منابع آبی درون زمین مانند آتشفشان ها و چشمه های آب گرم به وجود می آید.

گازهای گلخانه ای Green house Gases : شامل بخار آب، دی اکسید کربن، اکسید نیتروژن، ازن و متان است که در اثر برخی از فعالیت های انسان در مقادیر زیاد رها می شود و بسیاری بر این عقیده اند که به روند گرمایش جهان کمک می کند.

غلظت گازهای گلخانه ای Density of Green house Gases : مقیاسی است برای اندازه گیری گازهایی که از هر پوند محصول تولید شده منتشر می شود.

تأثیر گازهای گلخانه ای Effects of Green house Gases : چگونگی افزایش درجه حرارت کره زمین را تشریح می کند که این افزایش به دلیل انباشت گازهای معینی در جو از قبیل بخار آب، دی اکسید کربن، اکسید نیتروژن و متان که سبب جذب انرژی خورشیدی می شود و از جدا شدن حرارت آن به داخل فضا جلوگیری می کند، ایجاد می شود.

هیدروکربور Hydro carbora : ترکیب شیمیایی آلی متشکل از هیدروژن و اتم های کربن است

لایه ازن Ozone Layer : ترکیبی شیمیایی است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. در سطح زمین، ازن آلاینده ای است که موجب تحریک دستگاه تنفسی می شود. در استراتوسفر، ازن لایه ای حفاظتی است که کره زمین را در برابر اشعه زیانبار ماوراء بنفش محافظت می کند

آفت کش Pesticide : ماده ای است که  در کارخانه تولید می شود و یا به طور طبیعی وجود دارد و از آن برای از بین بردن و یا راندن موجودات زنده ای که به محصولات صدمه می زنند و یا سبب انتشار بیماری می شوند در فضای باز، برای حفاظت از محصولات، در تأسیسات ذخیره سازی و در منازل بکار برده می شود. بعضی از آفت کش ها می توانند برای گونه های غیر حشره ای سمی باشند و در خاک و آب دوام بیاورند.

انرژی تجدید پذیر Renewable energy : به منابع پایدار سوخت و نیرو اطلاق می شود مانند حرارت زمین، زیست انباشت، باد و خورشید.

مه دود Smog : عبارت است از ابری از آلاینده های هوا ، گرد و غبار، دود گازهایی که کارخانجات و اگزوز وسایل نقلیه تولید می کنندو معمولاً بر روی مناطق شهری متمرکز است. مه دود می تواند سبب بروز یا تسریع ناراحتی های دستگاه تنفسی شود. اجزاء شیمیایی تشکیل دهنده مه دود عبارتند از ازن، دی اکسید سولفور، دی اکسیدنیتروژن و منو اکسید کربن.

منبع: وبلاگ محیط زیست جهانی