تحقیقی در مورد مدیریت پسماند شهری۳

۱۶- طرح های در حال اجرا و یادر دست مطالعه شهرداریها در مناطق مختلف ایران:

۱٫ طرح استحصال بیو گاز در دفنگاه

۲٫ تنظیف معابر و جمع آوری پسماندها(با توجه به نوع و خصوصیت معابر ، میزان تردد وسایل نقلیه و تراکم جمعیت ، بخشی از خدمات به طور سنتی و توسط کارگران و بخشی نیز توسط ماشینهای جاروب و تانکرهای حاشیه شو و لبه شو ارائه می گردد)

۳٫ احداث ایستگاههای انتقال

۴٫ طرح ساماندهی ضایعات ساختمانی

۵٫ طرح آموزش شهروندان برای تفکیک زباله از مبدا

۶٫ دفن زباله در سایتهای مشخص و بهداشتی(سازمان شهرداریها)

۱۷- پروژه های در دست مطالعه در برخی استانهای ایران:

۱۷-۱- تبدیل گاز دفنگاه به جریان برق:

۱٫ اهداف زیست محیطی : گاز دفنگاه حاوی ترکیبات مضر و خطرناکی است که موجب تخریب لایه ازن و انتتشار آلاینده ها در جو می شوند. با کنترل این گاز از انتشار آلاینده مثل دی اکسید کربن و ایجاد خطرات زیست محیطی از جمله اثر گلخانه ای جلوگیری به عمل خواهد آمد.

۲٫ اهداف بازیافت انرژی: بیو گاز جایگزین مناسب و پایداری برای سوخت های فسیلی مثل نفت و زغال سنگ است و از آن می توانیم به عنوان سوخت مطمئن برای مصرف محلی مثل نیروگاه برق استفاده نمود.

۳٫ اهداف اقتصادی: با بازیافت بیو گاز ،انرژی حاصل از آن را می توان به فروش رساند.

۱۷-۲- استفاده از ورمی کمپوست:

اهم خواص فیزیکی و شیمیایی ورمی کمپوست:

۱٫ سبک وفاقد هرگونه بو

۲٫ عاری از علف هایهرز

۳٫ حاوی میکرو ارگانیسمهای هوازی مفید مانند ازتو باکتری

۴٫ بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی

۵٫ دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن ، روی ،مس ومنگنز

۶٫ دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامین ها بویژه ویتامین B_۱۲

۷٫ قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی (سازمان شهرداریها)

۱۸- مدیریت یکپارچه و تلفیقی پسماند:

چهار راهکار مدیریتی برای مدیریت یکپارچه و تلفیقی پسماند:

۱٫ کاهش تولید در مبدا

۲٫ بازیافت و تبدیل به کمپوست

۳٫ سوزاندن (تاسیسات تبدیل پسماند به انرژی )

۴٫ دفن درزمین

۱۸-۱- کاهش درمبدأ : تمرکز کاهش درمبدأ برتقلیل تولید وکاهش میزان سمی بودن پسماند تولید شده است.

مصرف کنندگان می توانند. ازطریق خرید کمتر واستفاده موثر تر دراین امر شرکت کنند. روند خرید محصولات دارای عمرمفید طولای تر را شروع کرده وکاهش خرید محصولات یک بار مصرف را تجربه کنند.(راهنمای کاربردی مدیریت پسماند)

۱۸-۲- بازیافت وتبدیل به کمپوست:

بازیافت باعث حفظ منابع محدود وبا ارزش شده ، نیاز به حفاری برای مواد خام را کاهش می دهد.درصورتی که بازیافت به شیوه مناسب انجام نشود میتواند مشکلات زیادی را بوجود آورد. هرجایی که انجام بازیافت مجازاست دلیل ندارد که رشد داشته باشد. بلکه شرایط اقتصادی مناسب باعث رشد صنعت بازیافت می شود.

۱۸-۳- سوزاندن:

تجهیزات سوزاندن می تواند. انرژی مفید را به شکل بخار یا به شکل جریان برق ، فراهم نماید.بسته به وضعیت اقتصادی انرژی در منطقه می تواند سود ده یا بی فایده باشد.هزینه زیاد دستگاههای زباله سوز ، پیچیدگی نسبتا زیاد بهره برداری مطمئن و اقتصادی آنها و حقیقت مشکوک بودن مردم به امنیتشان ، باعث محدودیت استفاده از زباله سوزها شده است.

۱۸-۴- دفن در زمین:

دفن زباله شیوه ای از مدیریت پسماند است که هیچکس طالب آن نبوده ولی همه به آن نیاز مندند. تکنولوژی و عملکرد دفن زباله به شیوه مدرن می تواند حفاظت و بهداشت انسان و محیط را به همراه داشته باشد.(راهنمای کاربردی مدیریت پسماند)

۱۹- راهکارهای میان مدت بر ای بهبود مدیریت پسماند شهری:

• · ایجاد مدیریت یکپارچه برای ساماندهی مدیریت پسماندهای شهری به منظور همکاری و هماهنگی دستگاههای اجرایی و مراکز آموزشی برای اجرای طرح های مدیریت پسماند

• · تشویق و جلب مشارکت سازمانها ، شهروندان ، بخش خصوصی، سازمانهای مردم نهاد.
• · کاهش آلودگی های ناشی از ذخیره سازی ، جمع آوری ، دفع غیر اصولی پسماند های شهری.
• · کمک به تهیه و هدایت و اجرای برنامه های اقتصادی مورد نیاز برای کاهش میزان تولید پسماند و کاهش مصرف.
• · توسعه طرح های تحقیقاتی و افزایش پژوهش در ابعاد مختلف مدیریت پسماند.
• · انجام برنامه های بازیافت و استفاده از روشهای علمی استاندارد برای احداث تاسیسات مناسب بازیافت.
• · نظارت برجمع آوری و دفع پسماند های بیمارستانی و اجرای طرحی جداگانه برای جمع اوری و دفع پسماندهای عفونی و آلوده.
• · کاهش در مبدأ :

نیاز های اطلاعاتی برای کاهش در مبدأ ؛ جمع آوری اطلاعات مفید برای اندازه گیری کاهش در مبدأ امری حیاتی است . زیرا هر اجتماعی باید بداند کدام منبع ،چه نوع پسماندی و چه مقدار تولید می کند . بنابراین جوامع باید اطلاعاتی پیرامون موارد زیر جمع آوری کنند:

۱٫ مقدار پسماند در نواحی مسکونی

۲٫ مقدار پسماند در نواحی تجاری

۳٫ جمعیت ساکن

۴٫ مجموع حرفه ها

۵٫ پیش بینی های تغییر جمعیت

۶٫ شاخصی از فعالیت اقتصادی. (راهنمای کاربردی مدیریت پسماند)

• · کاهش دادن سمیت پسماند: به طور کلی سه روش برای کاهش دادن ترکیبات سمی پسماند وجود دارد

۱٫ نخستین روش شامل بهینه سازی روشهای مدیریت پسماند است تا از طریق بازیافت ، بخشی از پسماندهای سمی را که نهایتاً دور ریخته می شوند ، کاهش داد . اثرات فوری این روش با محدودیت های طولانی مدت خنثی می شود .

۲٫ دومین روش تغییر دادن ترکیب موادی است که در فعالیت های تجاری و خانگی است . این روش ضمن داشتن اثرات طولانی مدت اثرات فوری آن کمتر است.

۳٫ روش سوم میکوشد تا فرآیند های تولید صنعتی را طوری تغییر دهد که ورودی مواد سمی کاهش یابد.

۲۰- موارد استفاده از زباله های تفکیک شده:

۱٫ تولید گاز ، برق و کود کمپوست شده از زباله های فساد پذیر

۲٫ بازیافت زباله های فلزی و پلاستیکی و استفاده مجدد از آنها

۳٫ بازیافت زباله های کاغذی و مقوا

۴٫ بازیافت تایر اتومبیل

۵٫ بازیافت شیشه(مجله الکترونیکی نما)

۲۱- جمع بندی:

در سالهای اخیر قوانین و آیین نامه های خوبی برای مدیریت پسماندهای شهری در کشور ما تصویب شده و همچنین از سوی سازمانهای مسول در زمینه مدیریت پسماند در کشور ما از جمله سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداریها مطالعات خوبی در زمینه مدیریت پسماند ها صورت گرفته . اما با توجه به رشد روز افزون شهر نشینی در کشور و تغییر یافتن نوع زباله ها در هر سال با تغییر در الگو های مصرف مردم باید سیستم مدیریت قابلیت تغییر و به روز شدن را کسب کند . این امر امکان پذیر نمی باشد مگر با هماهنگی و یکپارچگی دستگاههای ذیربط در این امر و به روز کردن دانش مدیران و کارشناسان در دستگاههای مختلف با استفاده از تجربیات جهان.

آمار گیری از نوع و میزان تولید پسماند در مناطق جغرافیایی کشو ر می تواند در تصمیم گیری برای مناسب سازی شیوه های اجرا هم میتواند مفید باشد که به نظر می رسد در کشور ما این امر کمتر صورت گرفته.در آیین نامه مدیریت پسماند اشاره شده که سازمان استاندارد موظف است استانداردهای لازم را برای پسماند ها در یک بانک جامع اطلاع رسانی ارائه دهد که بنظر میرسد تا کنون چنین کاری صورت نگرفته است.

منابع:

• · طرح جامع مدیریت پسماند کشور
• · راهنمای جامع مدیریت پسماند – نویسنده: جورج جوبانو گلوس

Tchobanoglous,George

مترجمان: محمد رضا خانی،خسرو مهدی پور و«دیگران»سال انتشار ۱۳۸۹

• · مدیریت زباله های شهری- دکتر قاسم علی عمرانی- مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت و بهداشت کار
• · مجله الکترونیکی نما(مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران)
• · بروشور های سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور در نمایشگاه مدیریت شهری تهران پائیز ۱۳۹۰
• · مجله مدیریت پسماند شماره ۹و۱۰ (نگاهی به مدیریت پسماند در کشور های آسیایی ، فرزانه طهموریان) تابستان وپائیز ۱۳۸۶
• · آیین نامه مدیریت پسماند

تهیه و ارسال توسط : فهیمه حیدری دلگرم

زیر نظر  آقای  دکتر غلامرضا لطیفی