GIS و آلودگی و دفع زباله های شهری

با افزایش روز افزون جمعیت و به دنبال آن افزایش آلاینده ها در سطح جوامع بالاخص جوامع شهری شناسایی راه حلی برای پاک سازی محیط زیست ضروری است ولی از آنجایی که منابع آلاینده محیط زیست بسیار زیاد و ضایعات بسیار متنوع اند نیاز به سیستمی همه جانبه برای بررسی و کنترل این این معضل که امروزه به مسئله ای حیاتی در تمام کشورهای جهان به ویژه شهرهای بزرگ تبدیل شده˛ احساس می شود. سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS می تواند پیچیدگی های این پروژه عظیم را کم کرده و با چشم اندازی همه سونگر به رفع این مشکل کمک کند. به طور مثال˛ به کمک GIS بهترین مکان را برای دفن زباله های شهری می توان انتخاب کرد. از آنجایی که فاکتورهای متنوعی از جمله شیب زمین˛ ارتفاع˛ فاصله از مناطق مسکونی و اماکن عمومی˛ سطح آب های زیر زمینی˛ فاصله از رودخانه ها و آب های سطحی˛ پوشش گیاهی˛ نوع کاربری منطقه و … در انتخاب بهترین مکان دخیلند.˛ بنابراین سیستم اطلاعات جغرافیایی می تواند بهترین راه کار را در کمترین زمان˛ دقیق ترین و راحت ترین وضع ممکن انجام دهد. همچنین از آنجایی که GIS از قابلیت به هنگام سازی اطلاعات برخوردار است می توان اطلاعات به روز آلاینده ها و ضایعات را وارد سیستم نمود تا برنامه ها و طرح های کوتاه مدت و دراز مدت استخراج گردد. به عنوان مثال می توان گزارش منطقه ای آلودگی هوا را در ابعاد کوچکتر بررسی نمود و از طریق سیستم های اطلاع رسانی به اطلاع عموم مردم رساند. در این مورد طرحی در شهر صنعتی اراک به منظور دفع پسماندهای ویژه صورت گرفت. استان مرکزی از جمله استان هایی است که کارخانه های صنعتی متعددی در آن متمرکز شده اند و میزان قابل توجهی مواد زائد صنعتی و خطرناک تولید می کنند. اطلاعاتی درباره موضوعات مختلف از قبیل مناطق حفاظت شده˛ زمین شناسی˛ لرزه خیزی˛ توپوگرافی˛ هیدرولوژی و هیدروژئولوژی˛ کاربری اراضی˛ هواشناسی˛ پراکنش جمعیتی˛ پراکنش معادن˛ راه ها و خطوط انتقال نیرو و غیره جهت انجام تحلیل GIS در انتخاب محل مناسب دفع زباله˛ جمع آوری شده و در اولین مرحله پس از تهیه اطلاعات مورد نیاز و تبدیل آنها به فرمت قابل استفاده در نرم افزار تحلیل GIS ˛ تحلیل های انجام شده و مناطق مناسب و واجد شرایط شناسایی شدند. سپس حریم لازم در سه بخش به صورت سه حالت خوب˛ متوسط و ضعیف برای هر یک از عوارض در نظر گرفته شد و یک ضریب اهمیت (بین ۱ تا ۴) تعیین گردید. پس از اعمال حریم ها کلیه عوارض مورد نظر توسط نرم افزار GIS روی هم گذاری شدند و در نتیجه با اشتراک گیری مناسب ترین محدوده ها برای اجرای مرکز پسماندهای ویژه تعیین گردید.

منابع:رضا تمرتاش˛ محمد رضا طاطیان˛ مایسا اسکندرنژاد˛ آذین قربانی˛ سیده زهرا نوربخش˛ اولین کنفرانس GIS شهری˛ دانشگاه شمال˛ آمل

فرستنده: مهسا خدری