استفاده از چرخهای لاستیکی در قطارهای مترو

قطارهای متداول مورد استفاده در خطوط مترو مشابه قطارهای بین شهری مجهز به چرخهای فلزی می‌باشند که بر روی ریلهای فلزی حرکت می نمایند. با این وجود در برخی از متروهای جهان به صورت محدود از قطارهایی استفاده شده است که مجهز به چرخهایی لاستیکی بوده و بر روی ریلهای فلزی و یا بتنی حرکت می نمایند. پیشینه استفاده از این سیستم به سالهای دور بر می گردد. این ایده اولین بار توسط فرانسویان در سال ۱۹۲۹ به صورت آزمایشی عملی گشت و متعاقب آن در دهه پنجاه میلادی در مترو پاریس مورد آزمایش قرار گرفت و از سال ۱۹۵۶ تا کنون برخی از خطوط متروی پاریس مجهز به چنین سیستمی می باشند.

بر اساس نتایج محققان و مهندسان فرانسوی اصطکاک میان چرخهای لاستیکی و ریل ۳ برابر اصطکاک موجود مابین چرخهای فلزی متداول و سطح ریل می باشد و این امر اجازه حرکت قطار در شیبهای بیشتر و نیز توقف سریعتر قطار در مواقع اضطراری را می دهد. استفاده از چنین سیستمی قطارها را قادر می سازد تا در شیبهای تا ۱۲ درصد نیز تردد نمایند. از طرف دیگر چرخهای لاستیکی باعت ایجاد صدا و لرزش بسیار کمتری در مقایسه با چرخهای متداول می گردد که این امر مطلوب مسافران و نیز سازه‌های اطراف خطوط مترومی باشد. قطارهای مجهز به چرخهای لاستیکی متروی پاریس علاوه بر چرخهای اصلی، دارای چرخهای فلزی معمولی به صورت پشتیبان و نیز چرخهایی لاستیکی برای کنترل عرضی قطار نیز می باشند.

به طورخلاصه مزایا و معایب چنین سیستمی به شرح زیر است:

مزایا:

• · توانایی قطار جهت حرکت در شیبهای تندتر در نقایسه با سیستم متداول
• · صدای کمتر و یکنواخت تر
• · لرزش کمتر در کابین
• · قابلیت ترمز گیری قویتر در مواقع اضطراری

معایب:

• · مصرف بیشتر انرژی جهت حرکت بدلیل اصطکاک بیشتر بین چرخ و ریل
• · خوردگی و فرسودگی سریعتر چرخها
• · ایجاد حرارت بین ریل و چرخها
• · تکنولوژی گرانتر و پیچیده تر
• · نیاز به هدایت عرضی

در شهرهای زیر بخشی از خطوط مترو به چنین تکنولوژی مجهز شده اند:

• · پاریس
• · تولوز
• · تورین
• · کوبه
• · توکیو
• · هیروشیما
• · مکزیکوسیتی
• · سنگاپور
• · تایپه