مردی که همزمان شهردار دو شهر بود

شهردار ۳۰ سال پیش تهران هم همانند شهردار فعلی تهران با ماجراهایی نظیر “سیل” و “مترو” و حاشیه‌هایش مواجه بوده، اما تجربه‌ای دارد که هیچ‌کدام از شهرداران دیگر تهران در قبل و بعد از انقلاب نداشته‌اند؛ او همزمان با تهران و بمباران‌ آن، چند ماه نیز در شهر فاو به عنوان شهردار تعیین شده بود.

محمدنبی حبیبی هفتمین شهردار تهران پس از انقلاب است که در اوج دوران جنگ شهردار تهرانی‌های دور از جنگ اما متاثر از آثار آن بوده است. خلاف خواسته‌اش وارد کاری سخت و شلوغ شده اما ۴۴ ماه مسئولیتش را پذیرفته و پایش مانده و حالا بعد از حدود سی سال معتقد است که با وجود جنگ، بی‌پولی و مخالفانش، اقدامات ماندگار و خوبی را برای تهران و مردمش انجام داده است.

حبیبی که این روزها دبیر کلی حزب موتلفه اسلامی را به عنوان یکی از احزاب سیاسی اصلی برعهده دارد، برخلاف ظاهر آرام و ساکتش، جسور و پرشور است و باز هم برعکس برخی مسئولان اجرایی و سیاسی، ارتباطی خوب و معتمدانه با رسانه داشته و دارد.

وی شهرداری را در دوران جنگ هشت ساله و در حالی که اوضاع داخلی خوبی نداشته تحویل می‌گیرد اما تاکید دارد که علی‌رغم حرف‌ها و آسیب‌هایی که خورده، همواره به نیروها و کارکنان شهرداری تهران در همه سطوح، با اعتماد و احترام صحبت و رفتار کرده و می‌کند و هنوز هم به مسائل تهران و مردم‌اش بی‌تفاوت نیست.

گفت‌و‌گوی ایسنا با هم‌رزم سرداران جنگ تحمیلی در سنگر شهرداری تهران، در همان دفتر حزب در خیابان خردمند جنوبی انجام شد. دفتری که بعد از چند دهه هنوز هم با حفظ ظاهر و فضای کم‌نور و پنجره‌های مسدود شده‌اش، مخاطب را به یاد ساختمان‌های قدیمی انقلابی می‌اندازد.

محمدنبی حبیبی در سال ۶۲ استاندار تهران بوده و پس از آن حجت‌الاسلام ناطق نوری – وزیر کشور وقت او را به عنوان شهردار تهران پیشنهاد می‌دهد. از همان ابتدا تمایل شخصی برای این مسئولیت نداشته، اما با مذاکراتی که با وزیر کشور و مشورت‌های دیگران صورت می‌گیرد، این مسئولیت را قبول می‌کند.

قطعا استانداری تهران را به شهرداری تهران ترجیح می‌دادم

وی در پاسخ به اینکه مگر مسئولیت شهرداری تهران موقعیت کمی داشت؟ توضیح داد: پیش از این مسئولیت در چند استان استاندار بودم و فکر می‌کردم که اگر در همان موقعیت و استفاده از تجربیات آن مسئولیت قرار داشته باشم، بهتر بود و قطعا استانداری تهران را به شهرداری تهران ترجیح می‌دادم. در همان دوران و قبل از قبول مسئولیت، مطالعه‌ای یک ماهه راجع به مسائل شهر تهران ، محورها و مسئولیت‌های شهردار تهران داشتم و با افرادی هم در این رابطه مشورت کردم. در آن زمان برای بسیاری از اقدامات شهر تهران و کمبودها و نیازها، مشورت‌هایی را با افراد مرتبط با حوزه‌های مختلف داشته و حدود ۵۰ محور اساسی را به عنوان نیازهای اصلی شهر تهران و محدوده کار خودم تعیین کردم که مهمترین آنها شامل فضای سبز، ترافیک و بهداشت و جمع‌آوری زباله و موضوع آلودگی هوای تهران می شد.

با دست خالی و با پیگیری‌های متعدد از سوی مجلس و نمایندگان تهران کار مترو ادامه پیدا کرد

وی گفت: همیشه در همه مسئولیت‌ها بر این باور بوده‌ام که در مدیریت باید محورهای کار مشخص شود و فرد از همان ابتدا بداند که در چه مسیر حرکت می‌کند و به دلیل همین مطالعات و برنامه‌ریزی که از ابتدا داشتم، دچار حاشیه پردازی نشده و درواقع از همان ابتدا به اصل موضوع پرداختم. در همان روزهای ابتدا و بعد از شروع به کارم در شهرداری تهران، رسانه‌ها نظر مرا را در مورد ادامه کار متروی تهران پرسیدند، چرا که در آن روزها طرح متروی تهران متوقف شده و تونل‌های مترو در حد ۳ کیلومتر پیش‌رفته بود و رسانه‌ها و مخاطبان شهرداری به دنبال آن بودند ببینند شهردار جدید چه برنامه‌ای برای متروی تهران دارد و من در آن زمان گفتم که مترو برای تهران ضروری است و برای ترافیک تهران چاره‌ای جز حرکت به سمت پروژه‌هایی نظیر متروی تهران نداریم و پس از آن نیز از تمام توان خود برای راه‌اندازی متروی تهران استفاده کردم.

حبیبی در ادامه گفت: با دست خالی و با پیگیری‌های متعدد از سوی مجلس و نمایندگان تهران کار مترو ادامه پیدا کرد و تا زمانی که من در شهرداری تهران بودم، تونل‌های مترو در خط یک تا بخش قابل توجهی ادامه پیدا کرده بود و درواقع کار مترو روی ریل افتاده بود. به عبارتی همین که مترو از آن سکون نگران‌کننده خارج شد، می‌تواند اقدام قابل توجهی برای شهرداری آن زمان باشد. در آن زمان بسیاری مخالف ۱۰۰ درصد مترو بودند و برخی دیگر نیز آن را برای تهران مفید می‌دانستند، اما در هر صورت با پیگیری‌های صورت گرفته موانع کار برداشته شد.

وی می‌گوید: به خاطر دارم که در همان سال‌ها مرحوم آیت‌الله منتظری در مورد مترو سخنرانی کرده و صراحتا مخالفت خود را مطرح کرد و در جلسه‌ای که این مباحث مطرح شد، توانستم نظر وی را کاملا برگردانم. از اواسط دوره‌ای که شهردار شده‌ام، تقریبا کار متروی تهران روی ریل افتاده بود و به سرعت با چند مصوبه‌ای که با همکاری دولت به تصویب رسید، کار مترو جلو افتاد. نظر قبلی هیات دولت توقف کار مترو تهران بود و باید نظر دولت را برای تایید دوباره جلب می‌کردیم و پس از جلسات متعدد و همراهی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی – رییس وقت مجلس توانستیم نظر مثبت دولت وقت را بگوییم. در آن جلسه هیات دولت که موضوع مترو بررسی شد ۱۹ وزیر هم حضور داشتند و در پایان آن توانستیم با ۱۴ رای موافق اجازه ادامه کار مترو را دریافت نمائیم.

حبیبی اضافه می‌کند که حالا و با گذشت سال‌ها از آن پیگیری‌ها وقتی می‌بینم بار سنگین مسافرت‌های درون شهری روی دوش مترو گذاشته شده و آن همه تلاش به نتیجه رسیده است، خوشحال می‌شوم.

هفتمین شهردار تهران در تشریح یکی از اقداماتی که در دوران مسئولیتش در شهرداری انجام داده است، گفت: جمع‌آوری زباله از سطح شهر و ساماندهی سیستم حمل زباله و انتقال آن از شهر جزو ضرورت‌های شهر تهران بود. کارگران شهرداری باید زباله را از در منازل مردم با فورغون جمع و سر کوچه می‌ریختند و بعد در محوطه‌ای در کنار خانه مردم این زباله‌ها انباشته می‌شد. در سال شروع کار من در شهرداری تهران ۸۰۰ مرکز موقت نگهداری زباله در کنار خانه‌های مردم وجود داشت و زباله‌ها حداقل با ۴۸ ساعت تاخیر از شهر خارج می‌شدند و به همین دلیل شرایط نامطبوع و غیربهداشتی در سطح شهر حاکم بود که نگرانی زیادی را به وجود می‌آورد و ساکنین اطراف این محل‌ها معذب ‌بوده و منظره زشتی را به شهر می‌داد.

وی ادامه داد: در ادامه این شرایط کار علمی را برای آغاز روند جمع‌آوری مکانیزه زباله آغاز کردیم. این طرح در آن زمان بدون اقتباس از طرح‌های دیگر شهرها مطالعه شد و در آن شرایط شهر تهران را مورد توجه قرار دادیم. این طرح به حداقل یک میلیارد تومان در آن زمان نیاز داشت و شهرداری تهران برای تامین این مبلغ دستش خالی بود و ما با موفقیت توانستیم آن را از بانک مرکزی که در آن زمان آقای” قاسمی” مسئولش بودند با بهره کم به دست بیاوریم و اگر این وام وجود نداشت، هیچ‌گاه امکان مکانیزه شدن جمع‌آوری زباله به وجود نمی‌آمد و درواقع با این طرح توانستیم علاوه بر نجات مردم شهر تهران، کارگران شهرداری را نیز از آن همه زحمت و همجواری با زباله‌ها نجات دهیم و دیگر زباله‌ها در مرکز شهر انباشت نشده و بوی تعفن در شهر باقی نمی‌ماند. درواقع این طرح یکی از افتخارات شهرداری آن دوران بود که با همکاری کارشناسان خود شهرداری اجرا شد.

حبیبی در توضیح این اقدام گفت: در جریان این طرح تعدادی خودروهای سنگین تریلر و یک هزار دستگاه وانت تهیه شد تا زباله‌ها بدون فاصله به خارج از شهر منتقل شود. با توجه به اینکه آن سال‌ها همزمان با دوران جنگ بود و تولیدات وانت برای جنگ اختصاص می‌یافت، با وزیر وقت صنایع مذاکراتی صورت گرفت تا این تعداد وانت را در اختیار شهر تهران قرار دهند و آنها این خودروها را در اختیار ما قرار دادند.

ماجرای احداث اولین خط دوطرفه ویژه اتوبوسی پایتخت

وی اقدام دیگری که برای شهر تهران در آن سال‌ها صورت گرفت را ایجاد اولین خط دو طرفه ویژه اتوبوس برای شهر تهران اعلام کرد و گفت: تا آن زمان هیچ خط ویژه‌ دو طرفه‌ای تعبیه نشده و برای ایجاد آن، مذاکرات و هماهنگی‌های زیادی صورت گرفت. این خط ویژه در فاصله بین میدان جمهوری تا میدان بهارستان ایجاد شد و با وجود مخالفت‌های زیاد، پس از اجرا مورد اقبال عمومی قرار گرفت. دلیل اصلی اجرای این خط، مسئله ترافیک بود، چرا که فاصله بین مسافت‌هایی نظیر میدان جمهوری تا میدان بهارستان برای استفاده از خودروهای شخصی، حجم ترافیک سنگینی داشت و درعین حال بخش قابل توجهی از مردم از این خیابان‌ها استفاده می‌کردند و با وجود وسایل نقلیه عمومی، امکان استفاده ارزان، آسان و سریع حمل و نقل عمومی برای مردم فراهم می‌شد.

وی تصریح کرد: پس از مدتی مردم به این نتیجه رسیدند که استفاده از حمل و نقل عمومی بسیار بهتر از وسایل شخصی است و برای آنها می‌صرفد و بسیاری از مردم برای رسیدن به میدان بهارستان و میدان جمهوری از این خط ویژه استفاده می‌کردند. درواقع ما توانستیم بدون آنکه به مردم فشاری وارد کنیم، آنها را به سمت یک ویژگی‌ جدید برای شهر جلب کنیم. لازم به توضیح است که خط ویژه یکطرفه اتوبوس در بعد از انقلاب در زمان اولین شهردار تهران احداث شده بود. در حال حاضر نیز که شبکه‌های اتوبوسرانی شهر تهران و خطوط ویژه افزایش پیدا کرده، ضرورت ایجاب می‌کند که برای مترو و شبکه‌های اتوبوس، برنامه‌های اجرایی و کاربردی‌تری پیش‌بینی شود و توسعه یابد.

شهردار تهران در سالهای ۶۲ تا ۶۶ ، توسعه جمع‌آوری آب‌های سطحی در تهران را یکی دیگر از اقدامات خود برشمرد و گفت: در آن سال‌ها، تهران جنگ‌زده به این اقدام احتیاج داشت و ما در شهرداری تهران توانستیم اقدامات قابل توجهی را در این حوزه اجرایی کنیم. شهر تهران از نظر کانال‌های جمع‌آوری آب‌های سطحی بسیار فقیر بود و توانستیم اعتبار ویژه‌ای را برای کانال‌کشی زیرزمینی اختصاص دهیم. این رقم در همان زمان با توجه به درآمد شهرداری تهران بی‌نظیر بود.

اصلاح بخشی از آیین‌نامه‌ها و ضوابط داخلی شهرداری تهران از دیگر اقدامات حبیبی در شهرداری تهران بوده و در توضیح آن گفت: در شهرداری تهران حداقل ۵۰۰۰ بخش وجود داشته که برخی از آنها متضاد و یا موازی هم عمل می‌کردند و این موارد زمینه سوء‌استفاده را فراهم می‌آورد. بخشی از این اشکالات در آیین‌نامه‌ها مربوط به معاونت معماری و شهرسازی می‌شد نیاز داشت تا بخشنامه‌های جدیدی برای این بخش صادر شود. در آن سال‌ها توانستیم بخش قابل توجهی از این بخشنامه‌ها را اصلاح و بخشی از آنها را به روز کنیم. همچنین در آن زمان شیوه پاسخگویی به ارباب رجوع در شهرداری تهران اصلاح شد.

حبیبی اضافه کرد: به عنوان مثال در آن سال‌ها ۲۵۰۰ دستگاه اتوبوس تحت مالکیت شرکت واحد در شهر تهران وجود داشت، شرکت واحد اتوبوسرانی با ۱۰ هزار پرسنل فعالیت می‌کرد و درواقع شرکت اتوبوسرانی آن سال‌ها بیش از ۵۰ درصد ضررده بود. ضمن اینکه بایستی یارانه شهرداری برای شرکت واحد اتوبوسرانی پرداخت می‌شد. در آن سال پیشنهاد شد که بخش خصوصی وارد بخش حمل و نقل عمومی شود و به این ترتیب بدون آنکه بار مالی جدیدی برای شهرداری به وجود آید، توانستیم ۱۰۰۰ دستگاه مینی‌بوس با همکاری وزارت صنایع سنگین وارد شبکه حمل و نقل عمومی کنیم و با شرایطی خاص به افراد واجد شرایط این مینی‌بوس‌ها را تحویل بدهیم. با این روش هزار نفر مالک مینی‌بوس می‌شدند و علاوه بر انگیزه کار بیشتر، بدون ایجاد بار مالی و استخدامی برای شهرداری، مبلغی به عنوان کمک هزینه اجرای این کار از رانندگان دریافت می‌شد و این مبلغ خود نوعی درآمد برای شهرداری به حساب می‌آمد. درواقع رانندگان مینی‌بوس‌ها و مردم از طرح شهرداری استقبال کردند. درواقع ما از همان سال‌ها نسبت به خصوصی‌سازی بخش‌هایی که دولت می‌تواند آنها را واگذار کند، اقدام کردیم و هنوز هم معتقدم اگر دولت در جایی دیگر امکان خروج از تصدی‌گری را داشته باشد، می‌تواند این انگیزه را برای بخش خصوصی فراهم کند و بنای دولت باید بر دوری از تصدی گری در امور اقتصادی باشد.

روند صدور پروانه را از حالت دولتی و کارمندی بیرون آوردیم

حبیبی با اشاره به اینکه یکی دیگر از اقداماتی که در آن سال‌ها از سوی شهرداری و برای مردم مشکل ایجاد می‌کرد و اقداماتی ساختاری برای اصلاح آن انجام شد، ارزیابی توسط مهندس بازرسی بود، افزود: مهندس بازرس بر اساس آنچه مشاهده می‌کرد، گزارش تهیه می‌کرد. در آن سال‌ها حدود ۴۰۰ هزار بازرسی در طول سال انجام می‌شد، در حالی که تعداد بازرس نسبت به و میزان تقاضا تناسب لازم را نداشت و روندی طولانی برای صدور پروانه طی می‌شد که اعتراض مردم را به همراه داشت. البته منظور از این بازرسی اقدامات مقدماتی برای صدور پروانه بود.

وی گفت: از معاون شهرسازی و چند مدیر مرتبط دیگر خواستم تا بررسی‌ را در این مورد داشته باشیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که روند بازرسی از حالت دولتی و کارمندی خارج شود و به تناسب تعداد بازرسی حق الزحمه پرداخت گردد.

شهردار سابق پایتخت در توضیح این شرایط گفت: به این ترتیب اشتیاق برای اجرای کار بیشترو بیشتر ‌شد و با این شرایط بازرسان دیگر تنها به ساعت کار اداری خود را محدود نمی‌کردند و کار مردم در بسیاری از ساعات شبانه روز می‌توانست انجام شود.

حبیبی افزود: برای دیگر کارمندان و کارشناسانی که با موضوع بازرسی مرتبط بودند نیز حق الزحمه هایی متناسب با میزان کاری که انجام می دادند در نظر گرفته شد و نتیجه این کار در یکی از مناطق شهرداری تهران این شد که بازرسان منتظر ارباب رجوع بودند و صف‌ها و معطلی‌ها به کلی از بین رفت.

وی ساماندهی کانال‌های باز فاضلاب و انهار سطح شهر تهران را یکی دیگر از اقدامات خود در شهرداری تهران اعلام کرد و گفت: به خاطر دارم که در آن سال‌ها یکی از کانال‌های اصلی فاضلاب شهر تهران در ” ۲۰ متری منصور” در جنوب میدان شوش قرار داشت که از کنار منازل مردم عبور می‌کرد و بوی تعفن آن از صدها متر آنطرف‌تر مردم را آزار می‌داد و زمانی که برای بازدید از این محله و ارزیابی اولیه به آن محل رفتم، تعداد قابل توجهی از زنان خانه‌دار آن محل به سراغ من آمدند و می‌گفتند خوب شد شما آمدید و اینجا را دیدید و می‌فهمید که بوی لجن یعنی چه !

حبیبی با اعلام اینکه در آن زمان و با وضعیت مالی شهرداری آن دوره، هزینه صد میلیون تومانی برای سرپوشیده کردن این کانال‌ها اختصاص دادیم، افزود: با توجه به اینکه در جریان جنگ تحمیلی قرار داشتیم و تهران شهری جنگ‌زده بود، نمی‌توانستیم هزینه‌های مالی زیادی را به شهر تحمیل کنیم، اما باز هم اختصاص این مبلغ برای چنین موضوعی ضروری به نظر ‌رسید.

شهردار تهران در دوران جنگ اعلام می‌کند که بخش قابل توجهی از کمک‌های شهرداری در آن سال‌ها برای بسیج امکانات و خدمات به جبهه‌ها اختصاص‌ یافته است، ضمن اینکه شهرداری تلاش می‌کرده با حداقل ماشین‌آلات و تجهیزات کار کند تا بخش قابل توجهی از این لوازم برای پشتیبانی به جبهه‌ها ارسال شود.

همزمان با تهران و مشکلات و بمباران‌هایش ، مسئولیت اداره شهر فاو را هم بر عهده گرفتم

حبیبی همچنین از حضور مستقیم شهرداری تهران و خودش در جبهه‌های جنگ خبر می‌دهد و می‌گوید: این پشتیبانی شهرداری تهران از جبهه‌ها، زبانزد آن دوران و مسئولان جبهه شده بود، به طوری که شهرداری تهران با هماهنگی با قرارگاه خاتم مسئولیت شهرداری شهر فاو تا زمانی که نیروهای ایران در آنجا حضور داشتند را بر عهده گرفت، به عبارتی مسئولیت خدمات شهری و نگهداری برخی تاسیسات و ارائه خدمات به نیروهای ایرانی داخل شهر فاو در اختیار شهرداری تهران بود

شهردار تهران که حدود ۴۴ ماه در این مسئولیت حضور داشته است، ادامه داد: همچنین در دوران جنگ که تهران حدود ۶۰ بار بمباران داشت، تقریبا در همه موارد حادثه و بمباران‌ها شخصا در محل حاضر می‌شدم و شهرداری تهران به عنوان یکی از مجموعه‌های خدماتی حتی در وقایعی که نیمه‌شب‌ها اتفاق می‌افتاد، مستقیما حضور داشت و علاوه بر پناهگاه‌های زیرزمینی، بسیاری از مدارس و فضاهای دولتی را برای پناه دادن به مردم آماده می کردیم.

وی با بیان اینکه در موقع بمباران‌ها راضی نبودم که در خانه بنشینم و در محل حادثه حاضر نباشم، افزود: تهران در آن سالها به عنوان یک شهر جنگ‌زده مشکلات زیادی داشت، اما با این وجود حتی یک روز هم نشد که خدمات در آن متوقف شود و درواقع نیروهای شهرداری در آن دوران نیز مثل نیروهایی که در جبهه بودند، کار می‌کردند.

حبیبی که از سال ۸۳ تاکنون دبیرکل حزب مؤتلفه اسلامی است، با تاکید بر اینکه پناهگاه‌سازی یکی از تصمیماتی بود که نظام برای شهر تهران و بسیاری از شهرهای دیگر در زمان جنگ گرفته بود، افزود: مسئول این کار شهرداری تهران نبود، اما وظیفه اجرای آن را داشتیم و در ابتدا از مدارس شروع کردیم و به ترتیب به سمت پدافند غیرعامل رفتیم. درواقع آن دوران، دوران خاصی بود و حضور مردم در خارج شهر تهران و مشکلات فراوانی را به وجود می‌آورد که سعی در حل آن می کردیم.

شهردار تهران در دوران جنگ با اعلام اینکه کل بودجه شهرداری تهران در سال ۶۳، ۲٫۵ میلیارد تومان بود، اظهار کرد: این گونه نبود که چون اعتبار شهرداری ۲٫۵ میلیارد بوده در تدارک اقدامات مهم نباشیم و یا پروژه‌های مهم را روی زمین نگه داریم و مثلا برای جمع‌آوری مکانیزه زباله توانستیم یک میلیارد تومان وام بگیریم که این مبلغ در مقایسه با کل بودجه، رقم قابل توجهی بود و توانستیم مشکل شبکه جمع‌آوری زباله را حل کنیم و البته اقساط وام هم به موقع پرداخت شد.

سابقه تلاش برای رفع مشکل ارباب رجوع در شهرداری

حبیبی یکی دیگر از اقدامات شهرداری در آن دوران را ساماندهی سیستم مراجعه ارباب رجوع اعلام کرد و گفت: زمان مراجعه و معطلی مردم در شهرداری در آن سال‌ها طولانی بود و شهروندان برای هر موضوعی از پروانه ساختمانی تا رفع یک اشکال کوچک در یک ساختمان، زمان قابل توجهی را باید برای رسیدگی به پرونده خود صرف می‌کردند و گاه این معطلی از شش ماه تا چهار سال طول می‌کشید. اما با ساماندهی که برای سیستم رسیدگی به کار ارباب و رجوع در نظر گرفتیم، تا اواخر دوره‌ای که من در شهرداری تهران حضور داشتم، این معطلی به صورت میانگین به شش ماه رسیده بود و توانستیم بخش قابل توجهی از آیین‌نامه‌های داخلی رسیدگی به کار مردم را در سیستم شهرداری مرکز و زیرمجموعه‌ها اصلاح کنیم.

وی در پاسخ به سئوالی در رابطه با ارتباط شهردار و وزیر کشور به عنوان قائم مقام امور شوراها در آن زمان، گفت: حجت‌الاسلام والمسلمین ناطق نوری در آن زمان وزیر کشور بودند و جناح‌بندی سیاسی خاصی که در کشور وجود داشت و شهرداری نیز در میانه این کشمکش‌ها چندان بی‌نصیب نبود.

حبیبی در توضیح بخشی از اختلافاتی که شهرداری تهران و در ارتباط با نمایندگان مجلس شورای اسلامی داشته است، گفت: به عنوان مثال، در جریان بارندگی شدید برای بازدید از کانال مربوطه رفتم اما متوجه شدم که تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی قبل از من در آنجا حضور یافته‌اند .

وی ادامه داد: شدت بارندگی بسیار زیاد و به نحوی بود که آب به داخل خیابان شهید بخارایی و خانه‌های مردم هم راه یافته و مشکل زیادی را برای شهروندان آن محله به وجود آورده بود. از نظر من نیت نمایندگان مجلس، دلسوزی برای رفع مشکل مردم آن محله بود، اما برخی مسائل سیاسی نیز در این مورد وجود داشت و وقتی که من به آنها ملحق شدم، صحبت‌هایی در جمع داشتم و در پایان صحبت‌های من نیز چند تکبیر و شعار بلند علیه من گفته شد، اما من پس از این شعارها و تکبیرها، ضمن تشکر از حضور نمایندگان مجلس در آنجا، خطاب به مردم گفتم: حالا که نمایندگان مجلس در اینجا حاضر هستند، از آنها می‌خواهیم اعتباری را که مد‌ت‌هاست برای ساماندهی کانال‌های شهری از آنها خواسته‌ایم، ‌به شهرداری تهران اختصاص دهند تا مشکلاتی نظیر یک بارندگی و چنین آب‌گرفتگی‌هایی دیگر به وجود نیاید و از آنها خواستم تا در حضور مردم قول بدهند این اعتبارات اختصاص یابد.

حبیبی اضافه کرد: البته سخنرانی من علیه آنها نبود، و در نهایت نیز آنها اعتبارات لازم برای ساماندهی کانال‌های شهری را اختصاص ندادند.

وی با بیان اینکه در آن سال میزان خسارتی که از آن بارندگی به شهر تهران وارد شد، کم نبود و با توجه به اعتبارات شهرداری، هزینه سنگینی را به ما وارد کرد، افزود: اگر پیش از آن اتفاق نمایندگان مجلس اعتبارات لازم را اختصاص می‌دادند تا کانال‌های شهری سامان پیدا کند، قطعا خسارت‌های کمتری وارد می‌شد.

حبیبی در مثال دیگر گفت: در سال ۶۶ سیلی در شمال تهران جاری شد و مخالفان سیاسی شهردار به دنبال گرفتن اشکال به شهرداری در جریان آن اتفاق بودند و با توجه به اینکه در جریان این سیل چند نفر نیز کشته شدند، در ابتدا تمام اشکال را به مدیریت شهری وارد کردند.

وی اضافه کرد: در جریان آن سیل، ارتفاع آب در کانال گلاب‌ دره به ۱۴ متر هم رسیده بود و درواقع با آن هجم آب سیل مهیبی جاری شده بود، آنهم در مرداد ماه، میزان بارش در آن سال پیش‌بینی نشده بود و وقوع سیل مسئله‌ای نیست که خیلی راحت بتوان آن را کنترل کرد، اما به هر حال در نهایت بهانه‌ای شد تا آن را به عنوان قصور ما قلمداد کنند.

حبیبی اضافه کرد: من هم حالا و آن زمان بارها تاکید کرده و می‌کنم که آن سیل و خساراتی که وارد شد، هیچ ربطی به شهرداری تهران نداشت و درواقع یک سیل بود و هر سیلی، خسارت‌هایی را در پی دارد گرچه به خصوص خسارت جانی موجب نهایت تاسف بود.

شهردار پایتخت و حمایت طنز‌نویس معروف

شهردار تهران در سال‌های ۶۲ تا ۶۶ در ادامه اضافه کرد: پس از این وقایع کیومرث صابری(گل آقا) – طنزنویس معروف روزنامه اطلاعات آن دوران به همراه معاون رییس‌جمهور برای بازدید از محل این سیل آمده بود و من را در حال عملیات با چکمه دیده بودند و بعد از اتمام کار این بنده در شهرداری تهران مرحوم کیومرث صابری چند جمله طنز برای مخالفان من نوشت و درواقع به نوعی از من دفاع کرد، چرا که متوجه شده بود که مخالفین من ادعای درستی ندارند. به عبارتی صابری که قلمی تیز و تند داشت و بسیاری از مسئولین از آن قلم می‌ترسیدند، مطلبی را علیه مخالفان من و به نفع من نوشت.

وی با اشاره به وضعیت نامطلوبی که در زمان ورودش در شهرداری تهران وجود داشته است، گفت: درواقع یکی از دلایل من برای پذیرش این مسئولیت نیز همین شرایط بود.

شهردار تهران در دوران جنگ معتقد است که سیستم بازرسی در شهرداری بسیار مهم است و اگر این سیستم بازرسی قوی و سالم وجود نداشته باشد، احتمال ارتکاب فساد و تخلف زیاد است. وی مدعی است که در زمان مسئولیت خود میزان فساد در شهرداری را به شدت کاهش داده بود.

حبیبی در توضیح این شرایط گفت: اقدامات زیادی را به صورت علنی و غیرعلنی برای مبارزه با فاسد در شهرداری تهران انجام دادم که بحمدالله نتیجه بخش بود. البته اکثریت قریب باتفاق کارکنان شهرداری از سلامت مالی و رفتاری برخوردار بودند ولی برخی موارد عده‌ای انگشت شمار از افراد فاسد می‌توانند دستگاه را به فساد بکشانند.

وی با اعلام اینکه اقدامات مفیدی برای مقابله با فساد در شهرداری انجام دادیم، افزود: معتقدم در هر جای دیگری نیز زمینه فساد وجود دارد و باید هر دو طرف این موضوع یعنی افرادی که خواستار انجام تخلف هستند و افرادی که این تخلف را انجام می‌دهند در هر سطحی که هستند، به طور قاطع و بدون مماشات برخورد شود.

شهردار تهران در دوران جنگ با اعلام اینکه تعیین کارشناسانه میزان تراکم کار نادرستی نیست، اما تخلف از جایی شروع می‌شود که به جای مقررات مصوب شده، دو طرف یعنی مدیران شهری و سرمایه‌گذاران با یکدیگر به صورت سلیقه ای توافق می‌کنند و همین توافقات نظام شهر را به هم می‌ریزد.

کاربری‌فروشی درست نیست و خطر بزرگی را برای شهر دارد و تعادل همه چیز را بر هم می‌زند

وی تصریح کرد در تغییر کاربری‌های برخی نقاط شهر تهران از گذشته تا امروز اجحاف‌های زیادی را باعث شده است و به دلیل همین توافقات ضمنی و تخلف، باغات و کاربری‌های مهم فضای سبز به کاربری مسکونی یا تجاری تبدیل شده‌اند و افزود: از نظر من برخی صلاحدید‌ها در جریان تغییر این کاربری‌ها رعایت نشده و من بارها به مدیران شهری و بسیاری دیگر از افراد گفته‌ام که کاربری‌فروشی به منظور کسب درآمد شهرداری درست نیست و خطر بزرگی را برای شهر دارد و تعادل همه چیز را در شهر بر هم می‌زند.

شهردار تهران در دوران جنگ تاکید کرد که همواره سعی کردم برای من ظاهرسازی نکنند و در مواردی که چنین ظاهرسازی‌هایی را مشاهده می‌کردم، با آنها برخورد قاطع داشتم.

حبیبی افزود: همیشه تلاش کردم روند خدمتم در شهرداری تهران به نفع مردم باشد و تاکید کرد که همواره نگاهش به کارکنان شهرداری نگاهی مثبت بوده است و هیچ‌گاه به خاطر عده‌ای انگشت‌شمار که مرتکب خطا می‌شوند، کار سایر کارکنان شریف شهرداری را زیر سئوال نبرده است.

تهیه و تنظیم: معصومه اصغری_ایسنا