عابر پیاده در مسیر هموار

چگونگی تفکیک حرکت عابرین پیاده از وسایل نقلیه در مناطق شهری و همچنین نحوه ساخت گذرهای عرضی
( روگذر ، زیرگذر ، همسطح) در مناطق شهری…

همه افرادی که هر روز برای انجام کار از منزل خارج شده و به مقصد مدرسه، دانشگاه، اداره، بازار، کارخانه و بیمارستان حرکت می کنند بخشی از مسیر را ناخواسته پیاده می روند. حتی افرادی بنا به دستور پزشک موظف به انجام پیاده روی منظم می شوند و همچنین تمامی افراد استفاده کننده از وسیله نقلیه که از محل پارک خودرو یا ایستگاه حمل و نقل عمومی مسافت باقی مانده تا محل کار را پیاده طی می کنند همه در زمره عابرین پیاده قرار می گیرند. در ساخت پیاده رو، باید عوامل مختلفی مانند نیازهای عمومی و ضعف امکانات و حرکات اتوبوس ها و تاکسی ها مورد توجه باشد.

چگونگی تفکیک حرکت عابرین پیاده از وسایل نقلیه در مناطق شهری و همچنین نحوه ساخت گذرهای عرضی
( روگذر ، زیرگذر ، همسطح) در مناطق شهری و بیرون شهری، شاخص مناسبی برای تأمین ایمنی حرکت عابرین است. برای تخصیص کل یا قسمتی از مسیر سواره رو تفکیک آن در محل های پرتردد در داخل شهری پس از انجام مطالعات آماری جامع در وضعیت موجود تعداد عابرین، سرعت حرکت عابرین، وسایل نقلیه ، تعداد تصادفات و زمان تأخیر و همچنین نرخ ارتقای ایمنی عبور عابرین و افزایش سرعت حرکت عابرین و رونق تجاری پیش بینی شده در اقتصاد محلی اقدام می شود .

چرایی ساخت پیاده رو

از دلایل اصلی ساخت پیاده رو افزایش ایمنی عبور و مرور عابران پیاده است. در ساخت پیاده رو، باید عوامل مختلفی مانند نیازهای عمومی و ضعف امکانات و حرکات اتوبوس ها و تاکسی ها مورد توجه باشد.

اهداف ساخت پیاده رو

از اهداف ساخت پیاده رو می توان به تشویق مردم به پیاده روی ، شناسایی مناطقی که رفت و آمد مردم در آنجا بیشتر است ،کاهش آلودگی زیست محیطی ، حفظ منابع طبیعی شهر ، افزایش درآمدهای عمومی ، کاهش تصادف و جلوگیری از استفاده خطوط دو چرخه ها و اتوبوس ها از سوی عابران پیاده اشاره کرد.

مزایای ایجاد پیاده رو

با ایجاد پیاده رو افراد به جای استفاده ازوسایل نقلیه برای خرید و انجام دادن کارهای شخصی به پیاده روی ترغیب می شوند . علاوه بر آن تعداد عابران پیاده افزایش می یابد و در منطق تجاری کنار پیاده رو ها رونق اقتصادی ایجاد می شود.

همچنین در خیابان های شلوغ عبور و مرور نظم می گیرد و باعث افزایش سرعت پیاده روی در مناطق شلوغ می شود.

ایجاد پیاده رو ضمن حفاظت از منابع طبیعی شهر موجب افزایش زیبایی شهر می شود و پیاده رو امنیت و سلامت بیشتر عابرین را تأمین می کند .

ملاحظات طراحی گذرهای ویژه عابرین پیاده

در طراحی گذرهای ویژه باید توقفگاه غیرحاشیه ای به تعداد کافی در فواصل حداکثر ۱۵۰ متر تأمین شود .

همچنین در گذرهای طولانی تر از ۴۰۰ متر استفاده از نوعی خدمات حمل و نقل عمومی توصیه می شود.

روشنایی گذر باید در حد مطلوب تأمین شود و برای حفاظت عابرین پیاده در مقابل عوامل نامساعد جوی، سرپناه های مناسب طراحی می شود.

طراحی تجهیزات شهری، تابلو ها و سر در مغازه ها باید در نهایت دقت و زیبایی صورت گیرد. برای ساختمان ها و انبار ها امکانات بارگیری و باراندازی فراهم گردد. علاوه بر آن اصلاح زمان بندی چراغ های راهنمایی مطابق شرایط موجود صورت گیرد.

از دیگر ملاحظات طراحی گذرهای ویژه برای عابرین پیاده باید به نصب تابلوهای اطلاعاتی مناسب در محل تقاطع خیابان های اطراف گذر برای تعیین مسیر رانندگان تاکسی قبل از رسیدن به گذر و نیز لحاظ کردن فضای کافی برای نصب تجهیزات خیابانی مانند باجه تلفن، شیر آب آتش نشانی ، پمپ آب چاه و نیمکت نشستن عابرین پیاده و عبور ویلچر معلولین باید اشاره کرد.

عابر پیاده و استفاده از سطح معابر برای عبور از عرض خیابان

بر اساس مطالعات انجام شده مهمترین روش عبور از عرض خیابان استفاده از معابر غیر همسطح است (روگذر یا زیر گذر ). با توجه به این که گذرهای عرضی عابر پیاده از جمله اقدامات لازم برای ایجاد محیط مناسب برای تردد و عابرین پیاده است، لذا ساخت گذرهای مسقف در تقاطع های غیر همسطح می تواند در کاهش نرخ تلفات تصادفات عابرین مؤثر واقع شود. برای اجرای این نوع گذر ها باید نکات زیر را مدنظر قرار داد.

الف) تأمین پارکینگ ها باید حداکثر در فاصله ۱۵۰متری از محل گذر در نظر گرفته شود.

ب) محل ساخت گذر به ایستگاه های وسایل حمل و نقل عمومی دسترسی آسان داشته باشد.

ج) گذرهای عابر پیاده استاندارد طراحی و مناسب اجرا شده باشد. روگذرهای عابر پیاده معمولاً از جنس سازه فلزی ساخته شده و به صورت متقاطع و ترجیحاً عمود بر محور طولی خیابان ها و اغلب در آزادراه ها ، بزرگراه ها و راه های شریانی نصب می شوند. ارتفاع مفید آنها از سطح سواره رو حداقل ۵ متر در نظر گرفته می شود و حداقل عرض مفید۱/۸ متر است که از دو طرف دارای حفاظ فلزی است. برای تطبیق هر چه بیشتر سازه معابر رو گذر با محیط اطراف سعی می شود معماری خارجی آنها را با محیط اطراف سازگار و معماری داخلی آنها نیز تا حد ممکن زیبا و با چشم انداز مناسب باشد.

در دوران اخیر سعی شده است در تهران از پله های برقی برای رفت و برگشت عابرین استفاده شود. شایسته است برای تردد معلولین با ویلچر از شیبراهه استفاده شود و فرهنگ سازی برای روی آوری به گذرهای غیر همسطح بیشتر انجام پذیرد. تا استقبال عمومی برای استفاده از آن افزایش یابد. با توجه به مساحت فضای در نظر گرفته شده برای ساخت روگذر- راه پله ها به صورت های مختلف چرخشی، مارپیچ ، شعاعی و مستقیم با پاگردهای میانی یا ترکیبی از حالتهای مذکور در نظر گرفته می شوند که در این باره توجه به چند نکته لازم است.

الف) با توجه به این که عامل انسانی به عنوان یک متغیر ترافیکی نقش مهمی در ترافیک ایفا می کند لذا تدوین و بررسی ضوابط در این باره به مفهوم ثابت بودن این تغییرات نیست بلکه اقدامی برای استاندارد سازی است.

ب) تدوین ضوابط برای نظم بخشی به رفتار انسان است ولی نباید منجر به ساده اندیشی و ثابت نگری شود.

ج) شاخص ها و کمیت های قابل اندازه گیری، در مناطق مختلف بر اساس اولویت ها و فرهنگ ترافیکی می توانند با مقادیر داده شده تغییر کنند.

مزایای ساخت پل های روگذر عابر پیاده

از مزایای احداث پل عابر پیاده می توان به رفع تداخل عابرین پیاده و وسایل نقلیه و در نتیجه کاهش (به صفر رسیدن) تصادفات ناشی از عبور از عرض سواره رو ها به وسیله عابرین پیاده، افزایش ظرفیت سواره رو با حذف تداخل جریان عابرین و افزایش سرعت وسایل نقلیه به همراه کاهش زمان تأخیر، افزایش ایمنی عابرین پیاده و با مرور زمان، تبدیل استفاده از روگذر به عنوان معبر عبور عرضی عموم به عنوان یک فرهنگ و نیز صرفه جویی در وقت عابرین پیاده بویژه افراد سالخورده و معلول و ایجاد آرامش و یا کاهش اضطراب در آنان اشاره کرد.

معایب ساخت روگذرهای عابر پیاده

روگذر به جهت داشتن ارتفاع از سطح سواره رو و طولانی شدن مسیر حرکت کمتر با استقبال عابرین پیاده مواجه می شود مگر با استفاده از آخرین فناوری ها، طراحی های داخلی و بیرونی آن بهبود یافته و امکانات جنبی مانند پله برقی و شیبراهه در آنها لحاظ شود.

علاوه بر آن پل های روگذر عابر پیاده به عنوان جسم خارجی و تحمیلی بر هم زننده معماری عمومی منطقه است. همچنین پل های روگذر عابر پیاده غیر مسقف در ماههای سرد سال بویژه ایام بارندگی و یخبندان لغزنده شده و موجب سرخوردگی و زمین خوردن عابرین پیاده بویژه خردسالان و کهنسالان می شود.

روگذرهای با پله های عادی در محل هایی با محدودیت فضا، موجب اشغال سطح عابر پیاده می شود.

منبع :

جعفر ستایش ولی پور نادر احمدزاده بهروز