آیا توسعه معابر مشکل ترافیک را حل می کند؟

ترافیک  به یک بیماری تشبیه است که با مسکنهای موقت درمان نشده و نیاز به جراحی اساسی دارد.

راهکارهایی چون گسترش و بهبود شبکه معابر، اجرای طرحهای محدودیت زا و … برای حل ترافیک تهران و کلان شهر ها مفید و ضروری هستند اما مانند داروهای مسکن موقتی عمل می کنند که “زمان وقوع بحران در برخی معابر” را اندکی به تاخیر می اندازند. در حقیقت ترافیک تهران و کلان شهرها  فقط با یک جراحی اساسی قابل حل است که مهمترین و  سهل الوصولترین رکن آن” تقویت و گسترش حمل و نقل عمومی” و مواردی نظیر “HOV ”  است.

استفاده از این مسکن های موقت قطعا لازم است اما به شرط آنکه منجر به فراموشی راهکار اصلی ، که همان تقویت حمل و نقل عمومی است ، نشود چون تنها در این صورت است که استفاده از این اقدامات موقتی موثر واقع می شود .

گرچه همه می دانیم که همواره به موازات افزایش و بهبود معابر، تقاضای سفر با خودروهای شخصی هم توسعه می یابد ، اما  مطالعه جالبی که در ارتباط با ۸۵ شهر آمریکا انجام شده به اثبات رسانده که همواره “رشد تقاضای سفر” از “رشد شبکه معابر” پیشی می گیرد. این نتیجه واقعا شگفت انگیز است.

این مطالعات نشان میدهد که در ۵۳ شهر از شهرهای مورد مطالعه، اختلاف تقاضای سفر و توسعه معابر بیش از ۳۰ درصد ! ، در ۲۸ شهر این اختلاف بین ۱۰تا ۳۰ درصد و در ۴ شهر این اختلاف کمتر از ۱۰ درصد بوده است . یعنی “شاخص افزایش تقاضا”  بالاتر رفته است.

قبلا نیز مطالعات مختلف همین مطلب را به اثبات رسانده بود ، اما این مطالعه بعلت دارا بودن عدد و رقم ، از اهمیت خاصی برخوردار است.

نکته حائز اهمیت این است که در تمام ۸۵ شهر مورد مطالعه که سرعت ساخت و ساز شبکه معابر آنها بسیار بالا بوده است، میزان “رشد تقاضا” از “رشد ظرفیت شبکه معابر” بیشتر شده است. تازه این در حالیست که در تمامی این شهرها قیمت بنزین حدوداً لیتری هزار تومان و هزینه پارکینگ و جرائم رانندگی نیز بسیار بالاست. بنابر این انگیزه استفاده از خودرو شخصی بسیار کمتر از ایران است و همین قیمتها سبب شده تا ترافیک این شهرها تا حدی کنترل شود اما باز هم “رشد تقاضا” همواره بیشتر از” توسعه شبکه معابر” بوده است.

این شرایط سبب شده این شهرها با توسعه حمل و نقل عمومی و راه اندازی خطوط ویژه و HOV  ( اولویت دهی به حرکت خودروهای چند سرنشین) مشکل ترافیک خود را حل کنند.