مفهوم سطح سرویس (Level of Service)

سطح سرویس که به اختصار (LOS) نامیده می شود یک معیار کیفی از احساس کاربران معابر اعم از رانندگان، راکبان، عابران و … نسبت به شرایط، راحتی و کیفیت عبور و مرور در معابر گوناگون می باشد. کاربران معابر بر اساس سرعت حرکت، زمان سفر، آزادی حرکات، تداخل با دیگر کاربران، راحتی و آسایش خود کیفیت معبر را مورد ارزیابی قرار می دهند. به این منظور در علم مهندسی ترافیک این ارزیابی کیفی به شش سطح سرویس از A تا F طبقه بندی می گردد. شاخصهای عملکردی از قبیل سرعت، حجم و چگالی را می توان برای هر سطح سرویس محاسبه نمود . نکته ای که می بایست مورد توجه قرار گیرد اینست که سطح سرویس بر اساس پارامترهای ترافیکی طبقه بندی نشده اند. بلکه این سطوح ابتدا بر اساس احساس کاربران تقسیم بندی گردیده اند و سپس متناسب با هر سطح سرویس پارامترهای ترافیکی معین شده اند.
سطح سرویس A شرایط حرکت آزاد (Free Flow) را در معبر شرح می دهد. در چنین شرایطی کاربران حضور دیگر کاربران را حس نکرده و وجود آنها تاثیری بر عملکردشان ندارد. در چنین شرایطی انتخاب سرعت حرکت و انجام حرکات و مانورهای گوناگون به راحتی صورت می گیرد و کاربران ازحداکثر میزان راحتی برخوردار می باشند.
در سطح سرویس B سرعت حرکت نزدیک به سرعت جریان آزاد می باشد اما حضور کاربران بر یکدیگر تاثیر اندکی گذارده و آزادی عمل و انجام مانور تا حد کمی محدود می گردد.
در سطح سرویس C سرعت حرکت هنوز در نزدیکی سرعت جریان آزاد می باشد اما آزادی انجام مانور به شدت محدود می گردد و سطح راحتی کاربران افت پیدا می کند.
در سطح سرویس D سرعت حرکت نسبت به سرعت حرکت آزاد کاهش قابل ملاحظه ای می یابد و آزادی انجام مانور به میزان بیشتری محدود می گردد. هر نوع کاهش سطح مقطع بنا به هر علتی اعم از تصادف و… باعث ایجاد صفهای طویل می گردد.
در سطح سرویس E میزان تقاضا به حد ظرفیت میرسد و هر نوع گرفتگی و مانع در جریان ترافیک مانند ورود سایر وسایل نقلیه از طریق ورودیها باعث ایجاد مزاحمت برای دیگر کاربران می گردد.
در سطح سرویس F میزان تقاضا از ظرفیت معبر بیشتر گردیده و در نتیجه حرکت وسایل نقلیه به صورت مقطعی متوقف می گردد.