معماری اسلامی ایران در قم

معماری اسلامی ایرانی در طرح تفصیلی در یک یا دو ماه اخیر به اوج خود رسیده و همین امر سبب می‌شود خانه‌ها و بافت تاریخی حفظ شود.

معماران و شهرسازان در سراسر جهان از سبک معماری اسلامی ایرانی استقبال کرده و نمی‌توانند بدون استفاده از این سبک به تولید آثار معماری بپردازند و حتی در بسیاری از کشورهای غربی از این سبک استفاده می‌شود.

نخستین موضوعی که در معماری اسلامی ایرانی باید به آن توجه شود، حقوق شهروندی است که در این حوزه باید ضوابط شهری را رعایت کنیم و با دید سودجویی به شهرسازی نگاه نکنیم بلکه شهرسازی به عنوان فضای زندگی در نظر گرفته شود و اگر شهرسازی به عنوان فضای اقتصادی در نظر گرفته شود، به سراغ اضافه بنا، ‌تراکم و… پیش می‌رویم که این نتیجه‌ای جز دور شدن از اصول شهرسازی و ضوابط ندارد.

مصطفی سعادت‌طلب رئیس کمیسیون امور زیربنایی شورای اسلامی شهر قم گفت: اکنون شهرها با توجه به روش و امکانات قدیمی و سنتی شکل گرفته ولی اکنون می‌خواهیم اتفاقات مدرن را به آن پیوند دهیم که مقداری در این زمینه مشکلاتی ایجاد می‌شود. وی عنوان کرد: به دلیل آنکه سبک‌های جدید را به خوبی نشناختیم و با فرهنگ و محیط خود هماهنگ و یکسان نکردیم، به این دلیل در جذب تکنولوژی و استفاده از علم روز دنیا در بافت‌های قدیمی و شهرسازی تاریخی مشکل داریم.

ارائه تعریف در زمینه معماری اسلامی ایرانی از ضرورت‌های انکارناپذیر است که در این حوزه لازم است ابتدا منظور خود را از معماری اسلامی ایرانی تبیین کنیم. سعادت طلب معتقد است معماری اسلامی ایرانی به معنا و مفهوم می‌پردازد و اکنون مهم است که مفاهیم را با تطبیق مصادیق اجرایی کنیم اگر توانستیم این کار را انجام دهیم به معماری اسلامی ایرانی نزدیک شدیم.

فرهنگ‌سازی در هر زمینه‌ای در جریان و پیشرفت امور تاثیر فراوانی دارد، البته در زمینه معماری اسلامی ایرانی که به دست‌اندرکاران و شهروندان مربوط می‌شود فرهنگ‌سازی از جایگاه بالایی برخوردار است تا علاوه بر بناهای عمومی در بناهای شخصی معماری اسلامی ایرانی رعایت شود.

سعادت‌طلب با بیان اینکه در زمینه معماری اسلامی ایرانی کمبود نیروی متخصص وجود دارد می‌گوید: به طور طبیعی در فرهنگ‌سازی در این زمینه ضعیف‌ عمل کردیم و مهندسان اطلاعی ندارند که معماران، مهندسان عمران و سازه چه وظایفی بر عهده دارند و حتی سبب شده رشته‌ها را با یکدیگر اشتباه گرفته و برخی اوقات رشته‌ها جا به جا شوند.

باید بررسی شود جایگاه معماری ایرانی اسلامی در کجا قرار دارد و تا چه اندازه توانستیم در حفظ این میراث کوشا باشیم و در ساخت و سازهای جدید معماری ایرانی اسلامی را لحاظ کنیم. رئیس کمیسیون امور زیربنایی شورای اسلامی شهر قم معتقد است: معماری اسلامی ایرانی و شهرسازی اسلامی ایرانی در این ۴۰ تا ۵۰ سال اخیر در بدترین شرایط خود قرار گرفته و هنوز به نقطه عطف نرسیدیم و همچنان در حال نزول هستیم.

وی ادامه داد: البته در این سال‌ها در حال تلاش هستیم که این موضوع را تغییر دهیم تا به سمت مثبت پیش رویم ولی فکر می‌کنم در حال حاضر در بدترین شرایط معماری اسلامی ایرانی قرار داریم. بلوار پیامبر اعظم(ص) حرکت جدیدی در شهرسازی قم بود که در آینده می‌تواند نقطه کانونی شهر قم باشد و یکی از نادر اتفاقات شهرسازی دنیا بوده که در داخل شهر محور فرهنگی و آیینی به طول هفت کیلومتر احداث شود.

رئیس کمیسیون امور زیربنایی شورای اسلامی شهر قم گفت: احداث بلوار پیامبر اعظم(ص) اتفاق مبارکی بود ولی برای احیای محور بلوار پیامبر اعظم(ص) بخش مهمی از بافت تاریخی خود را تخریب کردیم. وی تصریح کرد: اکنون محلات قدیمی وجود دارد که اگر آنها را حفظ کنیم می‌توانیم در این بخش الگوها و نمادهایی از معماری اسلامی ایرانی را برای آیندگان داشته باشیم.

سعادت طلب گفت: خوشبختانه معماری اسلامی ایرانی در طرح تفصیلی در یک یا دو ماه اخیر به اوج خود رسیده و همین امر سبب می‌شود خانه‌ها و بافت تاریخی حفظ شود. وی خاطرنشان کرد: در دو ماه گذشته محدوده‌های ویژه‌ای را به عنوان محدوده‌های ویلاسازی یا تک خانواری تعریض شد و بیشتر هدفمان در این بخش حفظ بافت‌های تاریخی بود.

رئیس کمیسیون امور زیربنایی شورای اسلامی شهر قم با بیان اینکه در بافت‌های تاریخی به طور ۱۰۰ درصد معماری اسلامی ایرانی رعایت شده است عنوان کرد: اگر بافت‌های تاریخی را تخریب کنیم دیگر چیزی در دسترس نداریم که بخواهیم به عنوان نمونه و الگو به آیندگان معرفی کنیم.

معماری اسلامی ایرانی در راستای صرفه‌جویی، امنیت جامعه، آرامش و آسایش جامعه است به گفته سعادت طلب اگر مصالح ساختمانی هماهنگ با فرهنگ، اقلیم و محیط باشد آن چیزی است که دنبال آن هستیم و اسم آن را معماری اسلامی ایرانی می‌گذاریم. وی با اشاره به استفاده از سازه‌های سبک در معماری تصریح کرد: در این زمینه هر اندازه سازه‌های ما مقاوم‌تر و سبک‌تر باشد نزدیک به اصول ایمنی و پایداری شهر است بنابراین با کمک به بحث امنیت در حوزه معماری اسلامی ایرانی قرار می‌گیرد.

اکنون قدم‌هایی هر چند نامحسوس در زمینه معماری اسلامی ایرانی برداشته شده اما رئیس کمیسیون امور زیربنایی شورای اسلامی شهر قم معتقد است: اگر معنای درستی از معماری درک کنیم ۸۰ تا ۹۰ درصد کار راه می‌افتد ولی مشکل این است که معماری را به درستی نمی‌شناسیم که بخواهیم در زمینه معماری اسلامی ایرانی گام برداریم.