حق آلمانی‌ها برای محدود کردن تردد خودرو در محل زندگی

به گزارش دویچه وله، داستان از خیابانی پر تردد آغاز شد. دیتر یان‌اِک، شهروندی آلمانی که مدیر اجرایی حزب سبز آلمان در ایالت بایرن است، در شهر مونیخ در کنار بلواری پر تردد زندگی می‌کند. این بلوار روزانه مسیر عبور و مرور بیش از ۱۴۰ هزار خودروست.
در سال ۲۰۰۵ ایستگاه اندازه‌گیری ذرات معلق آلاینده‌ هوا که در نزدیکی خانه‌ یان‌اِک قرار دارد، خبر داد که تراکم این ذرات بیش از حد مجاز است.
یان‌اِک موضوع را پیگیری کرده و در این رابطه شکایتی را تسلیم دادگاه عالی اداری ایالت بایرن در شهر مونیخ کرد. در این شکایت او به افزایش میزان ذرات معلق مضر در خیابان محل سکونتش اعتراض کرده‌ بود.
تلاش او در نخستین گام بی‌نتیجه ماند. شکایت به مرجع حقوقی بالاتری یعنی به دادگاه عالی اداری آلمان ارجاع داده شد و این دادگاه در حکمی فراگیر و بی‌سابقه به نفع یان‌اِک رأی داد.
بر اساس این حکم، ساکنان خیابان‌های پر تردد برای حفاظت خود در برابر میزان زیاده از حد ذرات معلق آلاینده‌ هوا، می‌توانند تحت شرایط خاصی درخواست کنند که تردد خودروها و کامیون‌ها در خیابان‌های محل سکونتشان محدود شود.
بر اساس حکم دادگاه عالی آلمان ساکنان مناطق پر تردد زمانی از این حق برخوردار خواهند بود که در محل مورد نظر برنامه وعملیات دیگری از سوی قانون فدرال حفاظت جو در برابر پخش و نشر مواد آلاینده در دست اجرا نباشد.
اتحادیه‌ محیط زیست و حفاظت طبیعت آلمان (BUND) با ابراز خشنودی از صدور چنین حکمی آن را “پیشرفتی شگرف” در راه حفاظت از سلامتی نامید که در سراسر آلمان تأثیرگذار خواهد شد.
استقبال از حکم دادگاه
حکم دادگاه عالی آلمان با استقبال شدید احزاب گوناگون مانند سبزها و چپ‌ها روبرو شد. حزب سبز صدور این حکم را سندی برای “تأیید فعالیت‌های” این حزب در راه حفاظت از محیط زیست می‌داند.
سازمان کمک به محیط زیست آلمان (DUH)، از شاکی این پرونده حمایت کرده است، با تأکید بر ” حق داشتن هوای سالم” برای هر شهروندی، اعلام کرده‌است که قصد دارد در شهرهای دیگر از موارد مشابه پشتیبانی کند.
کارشناسان احتمال می‌دهند که پس از صدور این حکم بسیاری دیگر از شهروندان آلمانی هم علیه میزان بالای ذرات معلق در هوا شکایت‌ کنند.
ذرات معلق چه می‌کنند؟
صنایع و حمل و نقل دو منبع اصلی تولید ذرات معلق آلاینده هوا به شمار می‌آیند. ذرات ریز معلق از طریق دوده‌های ناشی از دیزل، گرد و غبار ساخت و ساز یا از طریق دود ماشین‌ها وارد هوا می‌شوند.
این ذرات به حدی کوچکند که در بینی یا گلو گیر نمی‌افتند، بلکه بدون مانع راهی شش‌ها می‌شوند. در درون شش‌ها این ذرات سبب بروز عفونت، آسم، برونشیت یا سرطان می‌شوند.
اگر مقدار تمرکز این ذرات به حد مشخصی برسد باعث سکته‌های قلبی می‌شود. بر پایه‌ یک تحقیق، در کشورهای عضو اتحادیه‌ اروپا سالیانه ۳۱۰ هزار نفر بر اثر بیماری‌های ناشی از ذرات معلق آلاینده‌ سرگردان در هوا، جان می‌سپرند. سهم آلمان از این رقم ۶۵ هزار نفر است.
حد مجاز تعیین شده
در آلمان از آغاز سال ۲۰۰۵ قوانین تصویب شده در اتحادیه‌ی اروپا برای مقابله با ذرات معلق آلاینده‌ی هوا اجرا می‌شوند. بر اساس این قوانین حد این ذرات نباید در بیش از ۳۵ روز از سال از ۵۰ میکروگرم در متر مربع هوا گذر کند. در آلمان بیش از ۴۰۰ ایستگاه اندازه‌گیری ذرات معلق وجود دارد.
تدابیری برای مقابله با گذر از حد مجاز
مسئولیت مقابله با این آلاینده‌ها بر عهده‌ خود ایالت‌ها نهاده شده است. مقامات محلی موظفند از مناطقی که در آنها ذرات معلق از حد مجاز عبور کرده‌اند، فهرستی تهیه کنند. هنوز به معنای واقعی مجازاتی برای گذر از این حد در نظر گرفته نشده است.
هم اکنون در آلمان بر سر مسدود کردن جاده‌ها برای تردد کامیون‌ها و همچنین ممنوعیت عبور خودروهای قدیمی در درون شهرها بحث جریان دارد.